Vụ việc không chỉ cho thấy lỗ hổng trong khâu giám sát thị trường mà còn đặt ra câu hỏi: Người tiêu dùng phải làm gì để tránh mua nhầm dầu kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe? Dưới đây là những cách nhận biết và lưu ý cần thiết khi chọn mua và sử dụng dầu ăn.
8 cách kiểm tra đơn giản để chọn dầu ăn an toàn
Kiểm tra bao bì
Luôn xem rõ nhãn hiệu, hạn sử dụng, ngày sản xuất, thông tin nhà sản xuất.
Tránh mua dầu ăn không rõ nguồn gốc, không có địa chỉ sản xuất, thiếu mã tiêu chuẩn chất lượng.
Nhìn màu sắc
Dầu chất lượng cao thường màu nhạt, vàng sáng, trong khi dầu kém chất lượng thường sẫm màu, đục, đặc biệt nếu đã qua xử lý nhiều lần.
Độ trong suốt
Dầu sạch, tinh khiết sẽ trong suốt, không có màu mờ hay vẩn đục.
Kiểm tra cặn lắng
Lắc nhẹ chai dầu: nếu thấy cặn lắng hoặc chất lơ lửng, nên tránh dùng.
Phân tầng
Dầu tốt không bị tách lớp. Nếu thấy phân tầng hoặc vết loang bất thường, đó có thể là dầu pha trộn.
Mùi vị
Dầu ăn không có mùi chua, khét hay mùi hôi.
Mỗi loại dầu có mùi đặc trưng nhưng đều phải dễ chịu, không nồng gắt.
Kiểm tra độ ẩm
Nhúng ống thủy tinh sạch vào dầu rồi kéo lên: nếu thấy vết trắng sữa, dầu chứa nước – càng trắng, nước càng nhiều.
Phát hiện tạp chất
Đun nóng dầu lên đến khoảng 150°C, sau đó để nguội.
Nếu xuất hiện kết tủa, mùi lạ, khả năng cao dầu chứa tạp chất.
Một số mẹo thử dầu tại nhà
Uống thử một ít: Dầu chất lượng tốt ấm, cay nhẹ, không nhờn gắt.
Thoa lên tay: Dầu tốt thấm nhanh, không bết dính, không có cảm giác nặng nề.
Bỏ vào tủ lạnh: Với dầu oliu nguyên chất, để lạnh sẽ tạo sương mù, khi trở lại nhiệt độ thường thì trong suốt trở lại. Dầu giả sẽ không có hiện tượng này.
Các loại dầu cần tránh tuyệt đối
Dầu hydro hóa (chứa chất béo chuyển hóa nguy hiểm).
Dầu bị oxy hóa do lưu trữ lâu, có mùi ôi thiu.
Dầu tái sử dụng nhiều lần, có thể chứa chất gây ung thư.
Dầu tinh luyện quá mức, đã bị khử sạch cả dưỡng chất lẫn mùi tự nhiên.
Nguyên tắc 3 ÍT – 3 KHÔNG – 3 PHẢI khi dùng dầu ăn
3 ÍT:
Ăn ít dầu
Dùng dầu ở mức vừa phải
Tránh lạm dụng chiên rán
3 KHÔNG:
Không dùng dầu hydro hóa
Không đun dầu đến điểm bốc khói
Không tái sử dụng dầu nhiều lần
3 PHẢI:
Phải đa dạng hóa các loại dầu (đậu nành, oliu, mè, hướng dương…)
Phải mua lượng vừa đủ, dùng hết trong 1–2 tháng
Phải bảo quản đúng cách (tránh ánh sáng, đậy kín sau khi dùng)
Điểm bốc khói: Yếu tố quan trọng khi nấu ăn
Mỗi loại dầu có điểm bốc khói khác nhau. Khi dầu vượt qua điểm này sẽ sinh ra các chất độc hại:
Dầu cọ, dầu dừa, mỡ động vật: Thích hợp chiên rán do điểm bốc khói cao.
Dầu oliu, dầu hạt lanh: Tốt cho trộn salad, nấu nhẹ – tránh chiên.
Từ vụ việc tại Nhật Minh Food, người tiêu dùng nên tỉnh táo và chủ động trang bị kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Không mua dầu trôi nổi, không rõ xuất xứ; đồng thời, cần kiên quyết tẩy chay các sản phẩm gian dối, tiếp tay cho hành vi vi phạm an toàn thực phẩm. Bởi một muỗng dầu bẩn có thể phải trả giá bằng cả một đời sức khỏe.