Nhiều hội nhóm mua bán vàng mọc lên dày đặc, nơi người mua – kẻ bán công khai thỏa thuận, đẩy giá lên tới 170–180 triệu đồng/lượng, cao hơn rất nhiều so với mức niêm yết chính thức khoảng 150 triệu đồng.
Theo chuyên gia tài chính Trần Duy Phương, nguyên nhân chính là nguồn cung vàng miếng khan hiếm trong khi tâm lý đầu cơ tăng mạnh. Người dân sợ bỏ lỡ cơ hội sinh lời nên chấp nhận giao dịch ngoài hệ thống, tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo, mất tiền, hoặc mua phải vàng giả. Ông cho biết đã có trường hợp chuyển khoản xong, người bán “biến mất”, gây thiệt hại lớn mà không được pháp luật bảo vệ.
Chuyên gia Nguyễn Hoàng Dũng nhận định “chợ đen vàng” là hệ quả của sự mất cân đối cung – cầu và tâm lý đầu cơ. Khi giá trong nước cao hơn thế giới hàng chục triệu đồng mỗi lượng, các giao dịch ngầm càng nở rộ. Tuy nhiên, mọi giao dịch không hóa đơn, không chứng nhận đều vi phạm quy định và tiềm ẩn rủi ro rất cao.
Không khí mua bán vàng nhộn nhịp tại các cửa hàng trong bối cảnh giá vàng tăng vọt.
Ông Dũng cho rằng sự bùng nổ của các nhóm mua bán vàng phi chính thức phản ánh lỗ hổng trong chính sách điều tiết thị trường. Việc người dân khó tiếp cận nguồn vàng hợp pháp khiến “chợ đen” ngày càng hút khách. Cơ quan quản lý cần sớm điều chỉnh cơ chế cấp phép nhập khẩu, tăng cung và bình ổn giá để giảm chênh lệch với thị trường thế giới.
Trong khi đó, chuyên gia Trần Duy Phương cho biết quy trình nhập khẩu vàng hiện khá phức tạp, thường mất 2–3 tháng để hoàn tất. Do vậy, phải đến đầu năm 2026, nguồn cung mới có thể cải thiện.
Các chuyên gia khuyến nghị người dân chỉ nên mua vàng tại cửa hàng uy tín, có hóa đơn, chứng từ rõ ràng. Vàng chỉ thực sự là kênh trú ẩn an toàn khi được giao dịch minh bạch, hợp pháp và có sự bảo đảm của hệ thống tài chính chính thức.
LP