Báo cáo "Thương mại điện tử ở Đông Nam Á 3.0" do công ty tư vấn Momentum Works công bố ngày 26/6 đã phác họa một bức tranh sôi động của lĩnh vực mua sắm trực tuyến trong khu vực. Tổng giá trị giao dịch (GMV) trên toàn Đông Nam Á đạt 128,4 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước, trong đó Việt Nam cùng Singapore và Philippines là ba quốc gia duy trì mức tăng trưởng hai con số. Đáng chú ý, Thái Lan và Malaysia lần lượt ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất, lần lượt là 21,7% và 19,5%.

Tại Việt Nam, Shopee tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu thị trường với 65% tổng giá trị giao dịch, bỏ xa TikTok Shop – nền tảng dù mới xuất hiện nhưng đã nhanh chóng chiếm được 28% thị phần. Lazada đứng thứ ba với 6%, còn Tiki – từng là một tên tuổi lớn – hiện chỉ giữ lại vỏn vẹn 1% thị phần. Momentum Works đánh giá xu hướng suy giảm của các sàn nội địa sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2025 khi cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Ở phạm vi toàn khu vực, ba nền tảng Shopee, TikTok Shop và Lazada đã chiếm tới 84% thị phần thương mại điện tử, tăng mạnh so với mức 79% của năm 2023. Shopee dẫn đầu với GMV đạt 68,8 tỷ USD, giữ vị trí số 1 tại hầu hết các quốc gia, trừ Indonesia – nơi TikTok Shop đã hoàn tất sáp nhập Tokopedia để mở rộng thị phần. Lazada dù không tăng trưởng đột phá nhưng đã ổn định lại hoạt động và là sàn hiếm hoi tại Việt Nam ghi nhận lợi nhuận EBITDA dương.

Bên cạnh đó, báo cáo lần đầu tiên thống kê giá trị các kênh thương mại điện tử ngoài sàn – như website thương hiệu (brand.com), mạng xã hội hay WhatsApp – ước tính đạt khoảng 16,8 tỷ USD, nâng tổng quy mô ngành TMĐT Đông Nam Á năm 2024 lên 145,2 tỷ USD.

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của TMĐT cũng kéo theo các biện pháp siết chặt quản lý từ phía nhà nước. Từ ngày 1/7, theo Nghị định 117, các sàn TMĐT sẽ phải thực hiện khấu trừ và nộp thay thuế VAT, thuế thu nhập cá nhân cho các hộ và cá nhân kinh doanh trên nền tảng. Đồng thời, Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo nghị định thay thế Nghị định 98 nhằm tăng cường xử phạt các hành vi vi phạm trong thương mại, đặc biệt là buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Các sàn sẽ chịu trách nhiệm nếu không định danh được người bán và không kiểm soát hàng hóa kém chất lượng.

Với mức chi tiêu online ngày càng lớn, thị trường thương mại điện tử Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng, nhưng đi kèm là yêu cầu ngày càng cao về kiểm soát chất lượng và trách nhiệm nền tảng.

TD