Tại cuộc họp báo chiều 15/12 do Bộ Công an tổ chức, trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong về hiệu quả hoàn thiện khung pháp luật an ninh mạng và định hướng xây dựng hạ tầng giám sát, cảnh báo sớm tội phạm công nghệ cao giai đoạn 2025–2030, Đại tá Nguyễn Hồng Quân, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), cho biết luật sửa đổi dự kiến sẽ phát huy tác dụng trên 7 phương diện trọng tâm.
Đại tá Nguyễn Hồng Quân, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), phát biểu tại cuộc họp báo. Ảnh: Phạm Nam.
Thứ nhất, hình thành cơ chế giám sát an ninh mạng liên tục, cho phép phát hiện sớm các hành vi tấn công, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản ngay từ giai đoạn đầu, qua đó hạn chế rủi ro trước khi gây hậu quả nghiêm trọng.
Thứ hai, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt là các nền tảng xuyên biên giới, trong việc cung cấp thông tin người dùng theo yêu cầu hợp pháp, gỡ bỏ nội dung vi phạm và phối hợp xử lý sự cố an ninh mạng, góp phần khắc phục tình trạng tội phạm ẩn danh trên không gian mạng quốc tế.
Thứ ba, hoàn thiện hành lang pháp lý bằng việc bổ sung các hành vi phạm tội mới như lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI), deepfake để lừa đảo, giả mạo danh tính số, tấn công mã độc tống tiền, xâm nhập chuỗi cung ứng số, qua đó bịt kín những “khoảng trống pháp luật” tồn tại trước đây.
Thứ tư, luật xác định rõ Bộ Công an là đầu mối chuyên trách, bảo đảm thống nhất chỉ huy, tránh chồng chéo giữa các bộ, ngành và nâng cao tốc độ xử lý các vụ việc an ninh mạng quy mô lớn.
Thứ năm, tăng cường bảo vệ hạ tầng trọng yếu quốc gia như tài chính, ngân hàng, viễn thông, dữ liệu, năng lượng, giao thông, y tế, qua đó nâng cao khả năng chống chịu của các hệ thống thiết yếu trước nguy cơ tấn công mạng.
Thứ sáu, mở rộng hợp tác quốc tế, yêu cầu các nền tảng nước ngoài đặt đại diện tại Việt Nam, tuân thủ pháp luật Việt Nam và cung cấp dữ liệu phục vụ điều tra, tạo cơ sở xử lý hiệu quả tội phạm mạng xuyên biên giới.
Thứ bảy, nâng cao năng lực điều tra số, bổ sung cơ sở pháp lý cho việc thu thập chứng cứ điện tử, giám định dữ liệu, truy vết giao dịch tiền ảo và điều tra tội phạm trên deep web, dark web.
Xây dựng mạng lưới SOC thống nhất toàn quốc
Đại tá Nguyễn Hồng Quân nhấn mạnh, Luật An ninh mạng sửa đổi không chỉ nhằm xử lý vi phạm mà còn góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và củng cố niềm tin số của người dân, doanh nghiệp.
Để nâng cao hiệu quả giám sát và bảo vệ các hệ thống thông tin quan trọng, Bộ Công an đang định hướng xây dựng Trung tâm An ninh mạng tại các địa phương theo mô hình bài bản, bền vững, gắn với đào tạo nguồn nhân lực chuyên trách.
Trong giai đoạn 2025–2030, Bộ Công an dự kiến triển khai hệ thống phòng vệ mạng quốc gia theo mô hình đa lớp, kết hợp năng lực bảo vệ tại chỗ của bộ, ngành, địa phương với năng lực giám sát tập trung ở cấp quốc gia; đồng thời hoàn thiện bộ tiêu chuẩn chung cho các Trung tâm điều hành an ninh mạng (SOC) trên toàn quốc.
Mục tiêu là hình thành mạng lưới giám sát an ninh mạng thống nhất, liên thông, có khả năng cảnh báo sớm và ứng phó nhanh trên phạm vi cả nước.
Siết chặt và loại bỏ tài khoản ngân hàng không chính chủ
Trả lời thêm câu hỏi của phóng viên Tiền Phong về việc phối hợp với các ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ trong chiến dịch chống lừa đảo trực tuyến, đại diện Bộ Công an khẳng định đây là giải pháp then chốt trong phòng, chống tội phạm mạng.
Theo Bộ Công an, kết quả điều tra cho thấy phần lớn các vụ lừa đảo trực tuyến đều sử dụng tài khoản ngân hàng không chính chủ để nhận và luân chuyển tiền. Do đó, muốn ngăn chặn hiệu quả lừa đảo trên không gian mạng, cần xử lý triệt để tình trạng mua bán, cho thuê và sử dụng tài khoản ngân hàng đứng tên người khác.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo Bộ Công an, Cục A05 đang phối hợp với Ngân hàng Nhà nước cùng các ngân hàng thương mại để rà soát, sàng lọc và “làm sạch” hệ thống tài khoản; đồng thời phối hợp với công an các đơn vị, địa phương xác minh, điều tra và xử lý nghiêm các đối tượng thu gom tài khoản cũng như trách nhiệm của chủ tài khoản theo quy định pháp luật.
PL