Đã quen ăn sáng tại một quán phở trên phố Lạc Trung (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), vợ chồng anh Thắng bất ngờ khi nhiều ngày nay mỗi bát phở tăng thêm 5.000 đồng, giá thấp nhất lên 40.000 đồng, cao nhất chạm 60.000 đồng.
“Khi hỏi thì chủ quán giải thích trước đây họ lấy hàng từ mối quen, không có hóa đơn chứng từ. Nhưng từ 1/6, quy định mới bắt buộc hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm phải kê khai thuế theo doanh thu thực tế, nên phải tìm nguồn hàng có chứng từ, kéo theo chi phí đầu vào đội lên”, anh Thắng kể.
Tương tự, tại một quán bún riêu trên phố Hai Bà Trưng (quận Hoàn Kiếm), giá mỗi bát bún cũng tăng thêm 5.000 đồng, lên 45.000 đồng. Nhân viên quán cho biết: “Một phần do cửa hàng phải dùng hóa đơn điện tử, máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế nên phát sinh chi phí. Thêm vào đó, trời nắng nóng, điều hòa chạy liên tục, tiền điện tăng. Không tăng giá thì quán khó trụ nổi”.
Không chỉ Hà Nội, tại TP.HCM, từ đầu tháng 6, nhiều quán ăn cũng đua nhau điều chỉnh giá, từ ổ bánh mì, đĩa cơm tấm đến tô hủ tiếu.
Bánh mì Bảy Hổ trên đường Huỳnh Khương Ninh (quận 1) – thương hiệu nổi tiếng – đã tăng giá từ 22.000 đồng lên 24.000 đồng/ổ, kèm dòng thông báo “đã bao gồm VAT”. Tuy nhiên, cách thanh toán vẫn như cũ: tiền mặt hoặc chuyển khoản.
Mỗi ổ bánh mì tăng thêm 2.000 đồng từ ngày 1/6 với lý do nộp thuế.
Một tiệm bánh canh, hủ tiếu trên Đại lộ 2, phường Phước Bình (TP Thủ Đức) cũng âm thầm nâng giá: tô bánh canh thịt từ 30.000 đồng lên 35.000 đồng; tô hủ tiếu mực từ 40.000 đồng lên 45.000 đồng. Hỏi lý do, chủ quán nói: “2 năm rồi quán không tăng giá, giờ phải đóng thuế cho từng tô, từng đĩa nên buộc phải tăng để bù”.
Một số quán khác thì giữ giá tại chỗ nhưng đẩy giá lên 5.000 - 10.000 đồng khi bán qua app giao đồ ăn, lý do là gánh thêm phí nền tảng, chi phí thuế, phí không tiền mặt...
Không chỉ hàng quán, nhiều tiểu thương nhỏ lẻ cũng tranh thủ “lập lờ” phụ phí. Chị Ngọc Hà (quận Tân Bình) cho biết, từ đầu tháng 6, một số đơn vị vận chuyển tự cộng thêm 1,5% giá trị đơn hàng vào tiền thu hộ, nhưng lại mập mờ với phí ship. Hỏi ra thì được giải thích “đây là tiền thuế”.
Tuy vậy, không ít người kinh doanh phản bác việc tăng giá “mượn cớ” thuế. Anh Hoan, chủ quán bún riêu - bánh ướt Đà Lạt ở chợ Phước Bình, nói thẳng: “Nói tăng giá vì thuế bây giờ là cầm đèn chạy trước ô tô. Các hộ kinh doanh theo thuế khoán vẫn đang kê khai, chưa thay đổi gì để phải đột ngột tăng giá bán cả”.
Người tiêu dùng chịu thiệt thòi
Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển tính toán: bánh mì 22.000 đồng, cộng thuế 1,5% thì chỉ tăng 330 đồng, nhưng nhiều nơi nâng hẳn lên 24.000 đồng, tức người mua gánh thêm 1.670 đồng mỗi ổ.
“Đây là cách đẩy thuế sang khách hàng, lại tranh thủ gom thêm lợi nhuận. Ai tính kiểu này sớm muộn cũng mất khách, vì người tiêu dùng bây giờ không còn dễ dãi nữa”, ông Hiển nhấn mạnh.
Theo chuyên gia tài chính Trịnh Viết Ba, thuế bán hàng là thuế gián thu, nhà sản xuất hay quán ăn đều phải nộp. Trong thị trường cạnh tranh thấp hoặc với mặt hàng thiết yếu, người bán thường tìm cách đẩy phần lớn thuế vào giá bán.
Tuy nhiên, nếu giá tăng quá đà, người tiêu dùng sẽ giảm mua. Ngược lại, những quán giữ giá ổn định, tính đúng, tính đủ thì vẫn giữ được khách hàng và chiếm lợi thế cạnh tranh.
“Thị trường sẽ tự sàng lọc. Ai làm ăn chụp giật, lợi dụng thuế để ép giá thì sớm muộn cũng bị đào thải”, ông Hiển nói.
Theo VTC News - Hiền My