Trung Quốc đang chứng kiến làn sóng phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), khẳng định vị thế là một trong những cường quốc công nghệ hàng đầu thế giới. Thành quả này đến từ các khoản đầu tư chiến lược, những đột phá công nghệ – điển hình như mô hình DeepSeek R1 của startup DeepSeek – và tốc độ ứng dụng AI nhanh chóng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục.

Tuy nhiên, giữa đà tăng trưởng đó, một diễn biến bất ngờ đã xảy ra: các “ông lớn” công nghệ Trung Quốc như Alibaba, ByteDance và Tencent đồng loạt tạm thời vô hiệu hóa một số tính năng của chatbot AI trong thời gian diễn ra kỳ thi tuyển sinh đại học toàn quốc (cao khảo), từ ngày 7 đến 10/6. Động thái này nhằm ngăn chặn khả năng gian lận công nghệ trong kỳ thi được xem là có tính cạnh tranh khốc liệt nhất cả nước, với hơn 13,3 triệu thí sinh tham gia.

AI bị "đóng băng" trong giờ thi

Cao khảo – hay còn gọi là Kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia (NCEE) – là kỳ thi kéo dài nhiều ngày, được xem là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời mỗi học sinh Trung Quốc. Nhằm đảm bảo tính công bằng tuyệt đối, nhiều ứng dụng AI như Qwen (Alibaba), Doubao (ByteDance), Yuanbao và Kimi đã tạm ngưng các tính năng nhận dạng hình ảnh và trả lời câu hỏi trong khung giờ thi.

Trên mạng xã hội Weibo, nhiều người dùng chia sẻ ảnh chụp màn hình cho thấy công cụ AI như DeepSeek cũng chặn quyền truy cập trong khoảng thời gian thi. Khi người dùng cố gắng gửi ảnh đề thi hoặc đặt câu hỏi, các ứng dụng hiện thông báo: “Để đảm bảo tính công bằng trong kỳ thi tuyển sinh đại học, dịch vụ hiện đang bị tạm dừng.” Ngay cả khi người dùng khẳng định không phải thí sinh tham dự kỳ thi, hệ thống vẫn từ chối truy cập.

Cho đến thời điểm hiện tại, các công ty vận hành những chatbot này chưa đưa ra thông báo chính thức. Việc tạm ngưng dịch vụ dường như được phát hiện bởi chính người dùng, thay vì thông qua công bố rộng rãi từ các nền tảng AI.

Đảm bảo công bằng tuyệt đối

Một số ứng dụng như Yuanbao và Kimi thừa nhận việc vô hiệu hóa tính năng AI là để đảm bảo công bằng trong kỳ thi. Qwen của Alibaba cũng đã tạm ngưng tính năng liên quan đến phân tích hình ảnh – công cụ có thể bị lợi dụng để giải đề thi theo thời gian thực.

Đây là một phần trong chuỗi biện pháp an ninh nghiêm ngặt mà Trung Quốc triển khai nhằm duy trì tính liêm chính của kỳ thi. Ngoài việc cấm tuyệt đối các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính xách tay, việc vô hiệu hóa các công cụ AI cũng được xem là “lá chắn” quan trọng nhằm ngăn chặn gian lận công nghệ cao.

Giám sát bằng AI – bước tiến mới trong chống gian lận

Không chỉ giới hạn ở việc khóa chatbot, một số địa phương còn triển khai hệ thống giám sát ứng dụng AI để phát hiện các hành vi bất thường trong phòng thi, như thì thầm, chuyển động mắt bất thường hoặc các tín hiệu ngụ ý trao đổi thông tin.

Tại tỉnh Giang Tây, các đoạn video ghi hình phòng thi sẽ được xem xét kỹ lưỡng sau kỳ thi. Chính quyền địa phương tuyên bố sẽ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo đúng quy định pháp luật, theo thông tin từ Global Times. Đồng thời, nhiều trung tâm khảo thí cũng được trang bị thiết bị chặn sóng vô tuyến, hệ thống kiểm tra sinh trắc học và máy dò thiết bị giấu kín nhằm tăng cường bảo mật.

Chưa dừng lại ở đó, để hỗ trợ kỳ thi diễn ra thuận lợi, một số thành phố còn điều chỉnh giờ làm việc và mở làn đường ưu tiên cho thí sinh. Các sự kiện công cộng cũng bị hoãn lại để đảm bảo môi trường yên tĩnh trong suốt thời gian diễn ra kỳ thi.

Cuộc đua không khoan nhượng

Cao khảo từ lâu đã được xem là một trong những cột mốc quan trọng nhất trong đời mỗi học sinh Trung Quốc. Áp lực phải đạt thành tích cao khiến nguy cơ gian lận ngày càng tăng. Trong bối cảnh đó, các công ty công nghệ và cơ quan chức năng buộc phải hành động mạnh tay để đảm bảo tính công bằng và liêm chính cho kỳ thi mang tính quyết định này.

Theo IE, The Verge, The Guardian

HT