Doanh nghiệp Mỹ giảm tốc tuyển dụng rõ rệt, thận trọng với đầu tư khi chưa nhìn thấy hết tác động từ các chính sách kinh tế quy mô lớn của Tổng thống Donald Trump. Nền kinh tế thậm chí mất việc làm trong tháng 6 và tháng 8; mức tăng trưởng việc làm trung bình ba tháng đến tháng 9 chỉ quanh 62.000.

Dù vậy, năng suất lao động vẫn duy trì cao và GDP tiếp tục vững, tạo ra sự đối lập rõ nét giữa tăng trưởng và thị trường lao động suy yếu. Điều này khiến Fed gặp khó trong việc xác định nền kinh tế cần hạ nhiệt hay được hỗ trợ thêm. Biên bản tháng 10 cũng cho thấy các quan chức Fed đặc biệt chú ý đến sự lệch pha này.

Tiêu dùng mạnh cùng đầu tư lớn cho AI lẽ ra phải thúc đẩy tuyển dụng, nhất là khi Fed đã nới lỏng lãi suất, nhưng điều đó chưa xảy ra và kéo theo lo ngại xu hướng này sẽ kéo dài. Chuyên gia Ryan Sweet tại Oxford Economics nhận định năm tới có thể là giai đoạn tăng trưởng không đi kèm tạo việc làm, và thách thức lớn là làm sao để doanh nghiệp tăng nhu cầu nhân sự.

Chuỗi lập đỉnh của thị trường chứng khoán phản ánh doanh nghiệp tin vào giá trị AI, nhưng sự tự tin ấy chưa chuyển thành tuyển dụng. Bộ Thương mại cho biết chi tiêu doanh nghiệp cho thiết bị và phần mềm xử lý thông tin chiếm 4,4% GDP quý 2, gần mức đỉnh giai đoạn dot-com. Tuy nhiên, đầu tư mạnh vào công nghệ đôi khi đi kèm cắt giảm chi phí nhân sự. Chi tiêu AI được dự báo còn tăng trong quý 3 và có thể đạt đỉnh trong năm sau.

Đóng cửa chính phủ có thể kéo giảm GDP quý cuối năm, nhưng kinh tế Mỹ được kỳ vọng phục hồi phần lớn mức giảm này vào đầu 2026. Thị trường lao động cũng đang chịu tác động từ thay đổi lớn trong chính sách thương mại và nhập cư của ông Trump. Một số chuyên gia cho rằng chưa rõ việc Fed hạ lãi suất có đủ sức bù lại tác động từ các thay đổi chính sách.

Điểm tích cực là sa thải vẫn chưa tăng mạnh — yếu tố quan trọng để tránh việc tăng trưởng không tạo việc làm chuyển thành suy thoái. Theo dự báo tháng 9, Fed dự kiến còn vài đợt cắt giảm lãi suất kéo dài đến 2026.

Tuy nhiên, tăng trưởng không đi cùng việc làm tiềm ẩn rủi ro lớn. Nếu thị trường lao động tiếp tục yếu, kinh tế dễ rơi vào suy thoái. Thống đốc Christopher Waller gọi sự chênh lệch giữa GDP và việc làm là “xung đột”, và một trong hai phải điều chỉnh: hoặc tăng trưởng phải chậm lại, hoặc việc làm phải phục hồi để theo kịp.

Sự lệch pha này cũng khiến Fed thận trọng hơn với việc cắt giảm lãi suất tiếp theo. Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan cho rằng sau hai lần hạ lãi suất, bà khó ủng hộ thêm một lần cắt trong tháng 12 trừ khi lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến hoặc thị trường lao động nguội đi đáng kể. Bà nhấn mạnh có dấu hiệu cho thấy chính sách tiền tệ không quá thắt chặt như nhiều người nghĩ.

Theo CNN

LP