Nguy cơ lặp lại khủng hoảng lịch sử

Theo Telegraph, cuộc khủng hoảng năm 1976 từng khiến chính phủ Anh buộc phải nhờ IMF giải cứu trong bối cảnh lạm phát phi mã và ngân sách mất kiểm soát. Gần 50 năm sau, Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves đứng trước bài toán khó tương tự.

Dự báo mới cho thấy ngân sách Anh đang thâm hụt tới 50 tỷ bảng (68 tỷ USD), trong khi chi phí trả lãi vay có thể chạm 111 tỷ bảng. Nợ công đã lên mức 2.700 tỷ bảng (3.630 tỷ USD), tương đương 96% GDP, một trong những tỷ lệ cao nhất trong khối các nước phát triển.

Thêm vào đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Anh kỳ hạn 30 năm đã vượt 5,5%, cao hơn cả Mỹ và thậm chí cả Hy Lạp – quốc gia từng rơi vào khủng hoảng nợ công trầm trọng.

Cảnh báo từ giới chuyên gia

Jagjit Chadha, cựu Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Quốc gia, cho rằng tình hình hiện tại “nguy hiểm không kém thời điểm trước năm 1976”, thậm chí có nguy cơ khiến chính phủ không đủ khả năng chi trả lương hưu và các khoản phúc lợi.

Đồng quan điểm, Andrew Sentance – cựu Ủy viên Ban Chính sách Tiền tệ của Ngân hàng Anh – dự báo Bộ trưởng Reeves có thể phải đối mặt với một “cuộc khủng hoảng kiểu Denis Healey” (Bộ trưởng Tài chính năm 1976 buộc phải cầu viện IMF) vào cuối năm 2025 hoặc 2026.

Thách thức chính trị và ngân sách

Những cảnh báo dồn dập xuất hiện ngay trước khi bà Reeves công bố ngân sách mùa thu đầu tiên. Để bù đắp lỗ hổng tài khóa, kế hoạch tăng thuế đang được bàn thảo, song động thái này vấp phải nhiều chỉ trích vì có thể làm suy yếu sức mua và tăng thêm gánh nặng cho nền kinh tế.

Ngoài ra, chính phủ Anh vẫn kiên định với cam kết tăng chi quốc phòng lên 2,5% GDP vào năm 2027 theo tiêu chuẩn NATO, đồng thời duy trì vai trò một trong những nhà tài trợ lớn nhất cho Ukraine. Các khoản chi quân sự và viện trợ trị giá hàng chục tỷ bảng tiếp tục gây áp lực lên ngân sách vốn đã thâm hụt nặng nề.

Trong bối cảnh đó, nguy cơ tái diễn kịch bản lịch sử 1976 – khi Anh phải gõ cửa IMF để xin cứu trợ – không còn là viễn cảnh xa vời.

Nguồn: Telegraph