Tiểu thương oằn mình gánh áp lực, mong “liều thuốc” giải nỗi sợ bị truy thu

Thời gian gần đây, không ít tiểu thương tại các chợ đầu mối và hộ kinh doanh cá thể trên khắp cả nước đã đồng loạt đóng cửa, tạm ngưng buôn bán.

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Nguyễn Hòa Bình (thường được biết đến với tên gọi Shark Bình) – Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ NextTech – nhận định, việc hàng loạt gian hàng đồng loạt đóng cửa là một dấu hiệu rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, nguyên nhân không phải vì tiểu thương bị xúi giục mà xuất phát từ tâm lý lo sợ: sợ bị truy thu thuế, sợ bị tịch thu hàng hóa do thiếu hóa đơn đầu vào.

Shark Bình cho rằng hiện nay các hộ kinh doanh đang cùng lúc hứng chịu nhiều áp lực. Thời gian qua, họ đã bị các kênh bán lẻ online chèn ép, nay lại phải đối mặt với việc bỏ thuế khoán, chuyển sang tính thuế doanh thu, buộc phải tăng giá bán, ứng dụng công nghệ và khai báo thuế minh bạch. Bên cạnh đó, nguy cơ bị cơ quan chức năng xử lý hàng tồn không hóa đơn – đặc biệt ở các mặt hàng khó có giấy tờ như thực phẩm, nông sản – càng làm tiểu thương thêm lo lắng.

“Sân chơi” bất bình đẳng

Theo ông Bình, chính trong bối cảnh này, chỉ có nhóm nhà cung cấp xuyên biên giới (XBG) là hưởng lợi rõ rệt. Riêng sàn Shopee hiện chiếm 70% thị phần thương mại điện tử tại Việt Nam, với khoảng 31.500 nhà bán XBG từ nước ngoài. Tuy nhiên, những nhà bán này gần như không chịu các nghĩa vụ thuế và trách nhiệm tương đương với các đơn vị bán lẻ trong nước.

Họ không đóng thuế nhập khẩu, không chịu thuế doanh thu hay thu nhập, không cần thực hiện các quy chuẩn kiểm định chất lượng, hậu mãi hay bảo hành sản phẩm. Những ưu thế vô hình này khiến hàng ngoại tràn về Việt Nam dễ dàng, đẩy hàng trong nước vào thế khó cạnh tranh.

Cần giải pháp công bằng và thực tế

Ông Bùi Văn Điền – Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Hà Nam – nhìn nhận, các cơ sở kinh doanh chân chính vẫn hoạt động ổn định, còn những nơi đóng cửa thường vi phạm về xuất xứ, nguồn gốc hàng hóa. Do vậy, việc siết chặt kiểm tra, xử lý sẽ góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Ông Điền nhấn mạnh, tiểu thương nên kinh doanh hàng hóa có đầy đủ chứng từ đầu vào, đầu ra; đồng thời đầu tư máy móc, áp dụng công nghệ và khai báo thuế minh bạch để ổn định hoạt động lâu dài.

Từ góc độ quản lý chợ, ông Nguyễn Đăng Mạnh – Giám đốc Công ty CP Đầu tư Ninh Hiệp (đơn vị quản lý chợ Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm) – cho rằng, việc xử lý nguồn gốc hàng hóa là cần thiết nhưng nên thực hiện có lộ trình. Cơ quan chức năng cần tạo điều kiện để tiểu thương có thời gian thanh lý hàng tồn, chuyển đổi phương thức kinh doanh và bổ sung giấy tờ hợp lệ.

“Liều thuốc” nào giải bài toán tiểu thương?

Để tháo gỡ khó khăn, Shark Bình đề xuất trước mắt cần tập trung xử lý nghiêm mặt hàng giả, kém chất lượng, nhất là những loại hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Với các mặt hàng thiết yếu không gây hại, nên có hướng xử lý linh hoạt, cho phép tiểu thương kê khai, cam kết bán hết hàng tồn trong một thời gian nhất định, sau đó phải đảm bảo đầy đủ hóa đơn đầu vào.

Ngoài ra, ông Bình đề xuất Nhà nước nên áp dụng thêm thuế doanh thu tối thiểu 10% đối với đơn hàng bán lẻ XBG qua các sàn thương mại điện tử, đồng thời giảm ngưỡng miễn thuế nhập khẩu từ 1 triệu đồng xuống 100.000 đồng, hoặc xóa bỏ hẳn như nhiều nước đã áp dụng.

Cuối cùng, cần giám sát chặt dòng tiền chuyển ra nước ngoài của các sàn TMĐT để tránh thất thu thuế và hạn chế chuyển giá. Bên cạnh đó, cần ban hành chính sách kiểm soát phí, giá dịch vụ sàn TMĐT và ưu tiên tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp trong nước.

TP