Nhu cầu lớn

Savills Việt Nam dẫn số liệu Tổng cục Thống kê cho biết Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn dân số già năm 2038, khi tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên đạt 20,1%. Theo UNFPA, đến năm 2050, cứ 6 người thì có hơn 1 người trên 65 tuổi.

UNFPA cũng nhận định 80% người cao tuổi mong muốn được chăm sóc tại nhà, nhưng chưa tới 30% xã, phường có câu lạc bộ hoặc nhóm hỗ trợ. Cả nước hiện có chưa đến 100 trung tâm chăm sóc chuyên biệt và nghề chăm sóc người cao tuổi vẫn chưa được công nhận chính thức.

Các lựa chọn nhà ở, khu nghỉ dưỡng hay mô hình tích hợp y tế dành cho người cao tuổi hiện còn hạn chế, khác biệt rõ so với Singapore hay Nhật Bản – nơi bất động sản người già đã trở thành một ngành công nghiệp hàng tỷ USD. Trong khi đó, ở Việt Nam chỉ có vài dự án ở mức thí điểm.

Ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội, cho rằng thị trường chăm sóc người cao tuổi ở Việt Nam còn nhỏ nhưng tăng trưởng nhanh, dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong thập kỷ tới khi nhiều người bước vào tuổi nghỉ hưu.

Dữ liệu sơ bộ của Savills Việt Nam cho thấy quy mô thị trường có thể tăng từ 2,3 tỷ USD năm 2024 lên 3,6 tỷ USD năm 2032, tương ứng tốc độ tăng trưởng kép 5,81%. Các sản phẩm tích hợp chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng và nhà ở có dịch vụ y tế sẽ được chú ý hơn vì người Việt ngày càng quan tâm đến sức khỏe tinh thần và lối sống bền vững.

Bà Emily Fell, Giám đốc cấp cao bộ phận Living Sectors khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Savills, nhận xét Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng lớn nhưng cần chiến lược phù hợp. Bà nhấn mạnh việc kết hợp mô hình “lifestyle” ở Australia và mô hình chăm sóc đặc biệt kiểu Nhật sẽ đáp ứng tốt hơn nhu cầu gia tăng.

Theo các chuyên gia Savills, chính sách là yếu tố then chốt thúc đẩy bất động sản dưỡng lão. Các mô hình công cộng cần khung pháp lý rõ ràng, trong khi mô hình chăm sóc chuyên sâu cần cơ chế thanh toán bền vững bằng bảo hiểm công hoặc tư. Một yếu tố quan trọng khác là vốn đầu tư cần tập trung vào các đơn vị vận hành thay vì cơ sở vật chất, do đó phát triển đội ngũ vận hành chất lượng cao là ưu tiên cấp thiết.

Savills đề xuất Việt Nam có thể học mô hình “vertical village” của Singapore – mô hình tích hợp nhà ở người cao tuổi trong các khu phức hợp đa chức năng, vừa tối ưu đất đai, vừa tạo nên cộng đồng gắn kết trong các đô thị đông đúc.

Ông Lê Quốc Huân, Phó tổng Giám đốc WeCare247, lưu ý mô hình dịch vụ chăm sóc người cao tuổi sẽ phụ thuộc vào yếu tố địa lý, năng lực vận hành, nhân sự và văn hóa. Bà Olivia Wood, Giám đốc Lotus Advisory Group Vietnam, khẳng định Việt Nam hiện là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư vào lĩnh vực an cư – dưỡng lão, khi thị trường vẫn còn khoảng trống lớn.

Nhập cuộc

Vingroup công bố Vin New Horizon – chuỗi dịch vụ và đô thị hưu trí, dưỡng lão cao cấp theo chuẩn quốc tế đầu tiên tại Việt Nam. Đây là một trụ cột chiến lược mới trong hệ sinh thái tập đoàn, hướng đến người cao tuổi. Hệ thống tiện ích Vin New Horizon được bố trí tại mỗi khu đô thị quy mô 20–50 ha tại Khu đô thị lấn biển Cần Giờ.

Trước đó, Vingroup đã ký kết hợp tác với một tập đoàn y tế Nhật Bản để phát triển mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe cao cấp, thí điểm tại một khu đô thị ở Hưng Yên.

Sun Group cũng đang triển khai mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong dự án đại đô thị 420 ha tại Hà Nam. Novaland từng lên kế hoạch xây dựng khu nghỉ dưỡng hưu trí tại Phan Thiết (Lâm Đồng), phối hợp cùng đối tác nước ngoài khởi công công trình dịch vụ chăm sóc sức khỏe đầu tiên trong khu đô thị hàng nghìn hecta. Một tập đoàn bất động sản tại Long An cũng đã ra mắt dự án khu dân cư viện dưỡng lão từ năm 2018, với tổng vốn đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), các mô hình hiện nay chỉ phục vụ được một nhóm nhỏ người cao tuổi ở đô thị. Để mở rộng dịch vụ và nâng chất lượng chăm sóc, Nhà nước cần có chính sách thúc đẩy doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển các mô hình dưỡng lão.

VARS đề xuất nghiên cứu thêm chính sách thuế, khoản vay ưu đãi và quỹ đất phù hợp cho doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào nhà ở dưỡng lão. Nhà đầu tư nước ngoài cũng cần được hưởng cơ chế khuyến khích để phát triển loại hình này tại Việt Nam.

Chính phủ cũng cần ban hành quy định pháp lý rõ ràng và minh bạch về tiêu chuẩn hoạt động của nhà dưỡng lão; đồng thời đẩy mạnh mô hình hợp tác công – tư (PPP) nhằm thu hút vốn tư nhân vào lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi.

LP