TPHCM chuẩn bị thử nghiệm ô tô bay và UAV giao hàng: Doanh nghiệp lo ngại rào cản pháp lý và vùng cấm bay chồng chéo

TPHCM xác định phát triển kinh tế tầm thấp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2025–2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thành phố sẽ tiến hành thử nghiệm các dịch vụ ứng dụng và khai thác phương tiện bay không người lái như UAV, ô tô bay, mô tô bay.

Đại diện một doanh nghiệp trong lĩnh vực UAV cho rằng TPHCM có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển dịch vụ sử dụng UAV. Công nghệ này đã chứng minh hiệu quả trong nhiều ngành và hoàn toàn có thể mở rộng sang các mô hình mang lại giá trị cao hơn.

Tuy vậy, doanh nghiệp cũng chỉ ra rằng việc triển khai UAV trong các dịch vụ mới đang gặp nhiều trở ngại do khung pháp lý chưa hoàn chỉnh. UAV hiện nay chủ yếu được phép dùng trong nông nghiệp như phun thuốc hoặc khảo sát. Nếu ứng dụng vào giao hàng hay vận tải hành khách sẽ cần một hệ thống giám sát – quản lý phức tạp hơn. Cơ chế quản lý bay đô thị, bao gồm giám sát hành trình, kết nối dữ liệu và bảo mật, vẫn còn thiếu.

“Chỉ khi hành lang pháp lý và cơ chế quản lý UAV hoàn chỉnh thì những mô hình phức tạp hơn như giao hàng bằng UAV hay xa hơn là ô tô bay mới có thể triển khai. Khi đó doanh nghiệp mới có cơ sở tính toán chiến lược tham gia lĩnh vực này”, đại diện doanh nghiệp nhận định.

Ông Phạm Thanh Toàn, CEO MiSmart, cho biết trở ngại lớn nhất hiện nay là mạng lưới vùng bay – vùng cấm bay tại TPHCM nằm quá sát nhau, làm tăng nguy cơ UAV xâm nhập khu vực hạn chế. Đồng thời, pháp lý cho nhiều mô hình mới vẫn thiếu rõ ràng; một số ý tưởng như robot tự hành hay giao hàng tự động từng thất bại do không có bài toán kinh tế phù hợp và thiếu môi trường thử nghiệm.

Ông Toàn đề nghị TPHCM nên thí điểm UAV tại các cảng biển như Cát Lái hoặc Cái Mép – Thị Vải, nơi có ít vật cản, nhu cầu vận chuyển thực tế cao (thuốc men, thực phẩm, vật tư giữa bờ và tàu) và mức độ ảnh hưởng cộng đồng thấp. Mô hình này đã được Singapore áp dụng thành công khi dùng UAV giao hàng cho thủy thủ đoàn.

Ông cũng cho biết doanh nghiệp đang thử nghiệm một số sandbox tại khu vực tỉnh Bình Thuận cũ nhằm đánh giá hiệu quả dịch vụ. Theo ông, dịch vụ UAV chỉ có thể phát huy khi xuất phát từ nhu cầu thật và đem lại giá trị kinh tế rõ ràng.

Ngoài ra, ông Toàn cho rằng dù cơ quan quản lý đã có cơ chế theo dõi phương tiện bay, hệ thống giám sát tổng thể vẫn chưa đồng bộ. Vì vậy, cần xây dựng một hệ thống quản lý tập trung như giao thông đường bộ, trong đó mỗi UAV cần có “biển số” để xác định chủ sở hữu, người vận hành và trách nhiệm pháp lý khi xảy ra sự cố.

PL