SIMO hoạt động như trung tâm kết nối, chia sẻ dữ liệu các tài khoản có dấu hiệu rủi ro giữa ngân hàng, tổ chức tài chính và cơ quan quản lý. Các ngân hàng tích hợp tính năng nhận diện tài khoản nghi ngờ dựa trên kết nối trực tiếp với hệ thống này. Khi phát hiện bất thường, hệ thống lập tức cảnh báo đến chủ tài khoản.

Nhiều trường hợp đã tránh được thiệt hại nhờ cảnh báo kịp thời. Một doanh nghiệp tại TP HCM từng nhận tin nhắn và cuộc gọi mạo danh đối tác trong lĩnh vực giáo dục, sau đó chuyển hơn 145 triệu đồng từ ACB đến tài khoản cá nhân tại ngân hàng khác. Khi nhận thấy dấu hiệu lạ, doanh nghiệp lập tức liên hệ ACB. Ngân hàng đã kiểm tra giao dịch, đối chiếu với dữ liệu SIMO và gửi yêu cầu phong tỏa sang ngân hàng thụ hưởng. Nhờ xử lý nhanh, số tiền được giữ lại ngay trong ngày. ACB cho biết họ đã thiết lập nhiều tầng bảo vệ, đặc biệt là dừng tạm thời giao dịch đến các tài khoản trong danh sách cảnh báo để khách hàng xác minh. 9 tháng đầu năm, ACB đã chặn hơn 30.000 giao dịch nghi vấn, bảo vệ trên 2.000 tỉ đồng cho khách hàng.

Nhiều ngân hàng khác cũng ghi nhận hiệu quả tích cực. VietinBank cho hay tính năng cảnh báo trên iPay Mobile đã giúp hơn 173.000 khách hàng kịp thời dừng giao dịch, tương ứng hơn 320 tỉ đồng được giữ lại. Khi khách hàng chuyển tiền, hệ thống lập tức phân tích rủi ro như không trùng khớp dữ liệu dân cư, nhận tiền từ nhiều tài khoản đáng ngờ hoặc nằm trong danh sách cảnh báo. Ngân hàng chỉ đưa ra cảnh báo, không tự chặn giao dịch, đảm bảo quyền quyết định thuộc về khách hàng.

BIDV cũng cho biết hơn 95.500 khách hàng đã hủy giao dịch sau khi nhận cảnh báo, tránh thất thoát 438 tỉ đồng.

TPBank là đơn vị mới triển khai cảnh báo trên toàn bộ các kênh, từ app đến ATM và tại quầy. Hệ thống cho phép người dùng phát hiện sớm tài khoản thụ hưởng bất thường, chủ động ngăn chặn lừa đảo từ đầu.

Theo Vụ trưởng Phạm Anh Tuấn, khi thanh toán phát triển quá nhanh, việc kiểm soát lừa đảo ngày càng khó khăn, đặc biệt khi dòng tiền có thể đi qua hơn 20 ngân hàng chỉ trong vài phút. SIMO giúp tăng cường minh bạch, nhưng để nâng cao hiệu quả, các ngân hàng cần đồng bộ dữ liệu, tự động hóa phối hợp và có thể cần một trung tâm điều phối xử lý giao dịch nghi vấn 24/7.

TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đề xuất các đơn vị liên quan phải có đầu mối tham gia “tổ phản ứng nhanh” làm việc 24/7 để xử lý các giao dịch gian lận tức thời. Đồng thời chuẩn hóa quy trình, biểu mẫu trao đổi thông tin giữa các ngân hàng, trung gian thanh toán và cơ quan chức năng. Việc tăng cường phối hợp với cơ quan công an là rất cần thiết trước sự phức tạp của các hình thức lừa đảo hiện nay.

Một số ngân hàng đã đi trước trong việc hoàn thiện lớp phòng vệ. Vietcombank mở rộng tính năng cảnh báo VCB Alert với các giao dịch nội bộ trên Digibank và tại quầy. Khi khách hàng thực hiện chuyển tiền, hệ thống tự động cảnh báo nếu tài khoản nhận có dấu hiệu nghi vấn như không khớp dữ liệu dân cư hoặc nằm trong danh sách rủi ro.

TPBank cũng cho biết hệ thống phân tầng mới sẽ tự động từ chối các giao dịch liên quan tài khoản có dấu hiệu gian lận, giúp ngăn chặn rủi ro nhưng vẫn đảm bảo trải nghiệm của khách hàng hợp pháp. Đại diện ngân hàng khẳng định cách tiếp cận này cân bằng giữa an toàn và sự liền mạch trong giao dịch.

Hiện đã có hàng chục ngân hàng thương mại triển khai tính năng cảnh báo sau khi SIMO đi vào hoạt động. Một số đơn vị còn kết nối trực tiếp với dữ liệu của Bộ Công an (A05) để tăng độ chính xác của cảnh báo

PL