Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa góp ý Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), đề nghị không áp thuế TTĐB với nước ép trái cây, rau củ. Đây là nhóm sản phẩm gắn liền với mục tiêu dinh dưỡng và sức khỏe cộng đồng, cần được khuyến khích tiêu dùng thay vì tăng gánh nặng thuế.
1 / 2Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa góp ý Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), đề nghị không áp thuế TTĐB với nước ép trái cây, rau củ. Ảnh minh hoạ
Theo lộ trình Dự thảo, từ năm 2027, nước giải khát có đường (hàm lượng đường từ 5g/100ml trở lên) sẽ bắt đầu chịu thuế TTĐB với mức khởi điểm 8%, tăng dần theo thời gian. Tuy nhiên, mô tả danh mục hiện chưa phân biệt rõ giữa đồ uống có đường bổ sung và nước ép tự nhiên/hoàn nguyên. Nếu quy định không tách bạch, nước ép không thêm đường có thể bị “đánh đồng” với nước ngọt, dẫn tới sai lệch chính sách.
VCCI cho rằng việc đánh thuế nước ép là đi ngược mục tiêu sức khỏe cộng đồng, đồng thời làm giảm động lực cho chuỗi nông sản chế biến trong nước. Cơ quan này kiến nghị chỉ nên áp thuế TTĐB với đồ uống có đường bổ sung; còn nước ép trái cây, rau củ – kể cả hoàn nguyên đúng chuẩn – nên được loại trừ khỏi diện chịu thuế.
Một vấn đề quan trọng là xác định hàm lượng đường. Do đặc thù sản xuất, vận chuyển và bảo quản, chỉ số đường có thể dao động nhỏ. VCCI đề nghị chuẩn hóa phương pháp đo, cho phép doanh nghiệp tự công bố hàm lượng theo hồ sơ sản phẩm, chấp nhận dung sai ±20% và hậu kiểm bằng phương pháp thử hiện đại. Cách tiếp cận này giúp giảm chi phí tuân thủ, đồng thời minh bạch thông tin với người tiêu dùng.
Ngoài ra, VCCI cũng lưu ý sự không đồng bộ giữa thời điểm áp dụng các sắc thuế. Luật quy định từ năm 2027 nước ngọt có đường mới chịu thuế TTĐB, nhưng một số văn bản thực thi từ 2026 lại xếp nhóm này vào diện không được giảm 2% thuế GTGT vì “đã chịu thuế TTĐB”. Điều này khiến doanh nghiệp chịu thiệt kép: chưa phải đối tượng nộp TTĐB nhưng đã mất ưu đãi GTGT. Vì vậy, VCCI kiến nghị tiếp tục giảm GTGT trong năm 2026 để đảm bảo công bằng và đúng lộ trình.
Luật sư Tạ Anh Tuấn – Giám đốc Công ty Luật Emme Law – nhận định đề xuất của VCCI là hợp lý cả về pháp lý lẫn thực tiễn. Ông nhấn mạnh, TTĐB được thiết kế để điều tiết hành vi tiêu dùng với sản phẩm có rủi ro cho sức khỏe hoặc xã hội, nên không thể áp cùng một sắc thuế cho nước ép 100% và nước ngọt chứa nhiều đường.
2 / 2Luật sư Tạ Anh Tuấn – Giám đốc Công ty Luật Emme Law. Ảnh: NVCC
Theo ông Tuấn, Nhà nước cần định nghĩa rõ “nước ép hoàn nguyên” và “đường bổ sung” theo tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế, yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin minh bạch và tăng cường hậu kiểm bằng lấy mẫu ngẫu nhiên. Việc này giúp phân loại đúng đối tượng, ngăn gian lận thuế mà vẫn tạo thuận lợi cho doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Ông cũng lưu ý cần thống nhất thời điểm áp dụng giữa thuế TTĐB và GTGT để chính sách ổn định, dễ dự đoán. Nếu luật quy định 2027 mới thu thuế TTĐB, thì năm 2026 không nên coi nhóm sản phẩm đó là hàng chịu thuế TTĐB để loại khỏi ưu đãi GTGT.
“Thuế TTĐB chỉ thực sự đúng khi đánh vào sản phẩm có hại cho sức khỏe hoặc môi trường. Với nước ép trái cây, rau củ – nhóm hàng góp phần nâng cao sức khỏe và tiêu thụ nông sản trong nước – việc miễn thuế không chỉ hợp lý mà còn thể hiện tinh thần chính sách vì cộng đồng”, ông Tuấn khẳng định.
KH