Sự kiện diễn ra chiều 10-6 tại Trung tâm Văn hóa Việt Nam ở thủ đô Paris, trong khuôn khổ chuyến công tác của Thủ tướng tại Cộng hòa Pháp.

Khoa học công nghệ – chìa khóa để bứt phá

Thủ tướng nhấn mạnh, để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới, Việt Nam cần những đột phá chiến lược trong khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong bối cảnh đó, trí thức Việt toàn cầu có vai trò then chốt, đặc biệt là trong việc xây dựng năng lực tự chủ công nghệ quốc gia.

Chính phủ đang từng bước chuyển hướng từ mô hình EPC (thiết kế – cung cấp thiết bị – thi công) sang mô hình nghiên cứu, phát triển và làm chủ công nghệ, nhằm gia tăng giá trị nội địa và năng lực công nghiệp quốc gia. Đây là yêu cầu tất yếu để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với hội nhập sâu rộng và hiệu quả.

Sẵn sàng chung tay vì tương lai công nghệ Việt Nam

Đáp lại lời "đặt hàng" từ Thủ tướng, GS Nguyễn Văn Tâm – Quyền Chủ nhiệm Khoa Khoa học máy tính, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, Viện Bách khoa Paris – khẳng định sẵn sàng tham gia xây dựng và triển khai chương trình đào tạo 100 chuyên gia AI cho Việt Nam. Ông nhấn mạnh, để phát triển AI một cách bền vững, cần kết hợp tinh hoa khoa học công nghệ phương Tây với triết lý phương Đông, nhằm tạo ra những giá trị nhân văn và đạo đức trong ứng dụng công nghệ.

Trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, ông Bùi Nguyễn Hoàng – Chủ tịch Mạng lưới VietNuc – cho biết mạng lưới hiện quy tụ gần 100 chuyên gia Việt Nam đang làm việc tại các viện nghiên cứu và tập đoàn hàng đầu châu Âu. VietNuc sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thông qua tư vấn kỹ thuật, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ và xúc tiến hợp tác quốc tế.

Chính sách cụ thể và nguồn lực đủ mạnh

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam cam kết dành ít nhất 3% tổng chi ngân sách cho khoa học – công nghệ, trong đó 40 – 50% tập trung cho 11 lĩnh vực công nghệ mũi nhọn như AI, chip bán dẫn, điện hạt nhân…

Bộ trưởng đề xuất ba hướng hợp tác với đội ngũ trí thức Việt tại Pháp:

  1. Trở về nước làm chuyên gia đầu ngành,

  2. Ở lại Pháp và nhận nhiệm vụ từ xa,

  3. Góp ý, phản biện chính sách, tư vấn chiến lược.

Tinh thần hành động và quyết tâm thành công

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, muốn phát triển nhanh và bền vững, Việt Nam không thể không độc lập, tự chủ về công nghệ. Việc tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới đòi hỏi phải phát triển khoa học công nghệ bằng lộ trình phù hợp, hiệu quả và nhanh nhất có thể.

Do đó, Chính phủ sẽ chuyển trạng thái triển khai dự án: từ bị động phụ thuộc sang chủ động làm chủ. Trong tiến trình này, trí thức Việt Nam ở nước ngoài đóng vai trò rất quan trọng – từ xây dựng chính sách, phát triển hạ tầng tiết kiệm – hiệu quả, đến góp ý cho lựa chọn công nghệ, và đặc biệt là xây dựng hệ sinh thái đào tạo nhân lực chất lượng cao.

“Chúng ta phải làm, đang làm và làm thì phải thành công,” Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời khẳng định Chính phủ sẽ đặt hàng cụ thể với chuyên gia, doanh nghiệp và các đối tác quốc tế, bảo đảm nguồn lực cần thiết. “Các bạn giúp đất nước được bao nhiêu thì quý bấy nhiêu, phần còn lại Chính phủ sẽ thanh toán,” Thủ tướng chia sẻ thẳng thắn và chân thành.

TH