Sàn thương mại điện tử nộp thuế thay người bán: Cần có hướng dẫn chi tiết

Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính vừa cho biết, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh TMĐT, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh TMĐT trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, tại Dự thảo Luật Quản lý thuế trong chương trình một Luật sửa nhiều Luật đã quy định trách nhiệm của các tổ chức quản lý sàn giao dịch TMĐT có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước và tổ chức nước ngoài) trong việc khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế nộp thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Quy định này được Bộ Tài chính nghiên cứu, áp dụng từ khuyến nghị của OECD, các tổ chức quốc tế khác (IMF, ADB,…) và kinh nghiệm thực tiễn triển khai hiệu quả tại các nước tiên tiến trên thế giới và trong khu vực (Anh, EU, Australia, Thái Lan, Đài Loan,…).

Theo Bộ này, quy định nêu trên góp phần giảm đầu mối kê khai thuế, đồng thời xét về tổng thể sẽ làm giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính cho toàn xã hội do chỉ cần một đầu mối là sàn giao dịch TMĐT khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế nộp thay cho hàng chục, hàng trăm nghìn hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Để triển khai quy định này, Bộ Tài chính cho hay, sẽ tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết về phạm vi trách nhiệm và cách thức các nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ đối với các giao dịch kinh doanh trên sàn của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Mặc dù đánh giá, việc để các sàn TMĐT kê khai, nộp thuế thay người bán mang lại hiệu quả tối ưu trong việc quản lý thu thuế. Tuy nhiên, không ít ý kiến cũng bày tỏ, việc này sẽ khiến các sàn phát sinh thêm gánh nặng, chi phí để nâng cấp hệ thống.

Nhìn nhận về vấn đề đã nêu, ông Bùi Ngọc Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tư vấn Thuế Công ty TNHH Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam chỉ rõ, quy định các sàn TMĐT kê khai, nộp thuế thay người bán có thể giúp giảm thiểu thủ tục hành chính cho các hộ kinh doanh nhỏ và các cá nhân kinh doanh, nhưng cũng cần có các hướng dẫn chi tiết và cụ thể hơn về việc xác định các đối tượng phải khai thuế thay và các thủ tục đi kèm.

Mặt khác, việc đưa ra quy định này có thể dẫn đến một số khó khăn trong việc thực thi và có thể gây tranh cãi. Trước hết, việc đánh thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, nhưng lại có thu nhập từ các dịch vụ kinh doanh điện tử và nền tảng số tại Việt Nam, có thể không phù hợp với các nguyên tắc và thông lệ quốc tế, cũng như các Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (DTA) mà Việt Nam đã ký kết.

Vì vậy, cơ quan quản lý cần làm rõ hơn về cơ sở pháp lý và cách thức xác định thu nhập từ các hoạt động này, đồng thời xem xét các cam kết quốc tế của Việt Nam đối với việc tránh đánh thuế hai lần, để đảm bảo không vi phạm các nguyên tắc cơ bản của DTA.

“Từ góc độ người nộp thuế, chúng tôi đề nghị cần làm rõ các quy định liên quan đến trách nhiệm của các tổ chức quản lý sàn giao dịch và nền tảng số, để bảo vệ quyền lợi của người nộp thuế, đồng thời giảm thiểu rủi ro về sự thiếu minh bạch hoặc sai sót trong việc khai thuế và nộp thuế thay”, ông Tuấn kiến nghị.

Còn theo chuyên gia thuế - Nguyễn Văn Phụng, về mặt lâu dài nên để các sàn TMĐT khai thay và nộp thay, nhưng về phía Nhà nước phải đảm bảo môi trường pháp luật rõ ràng. Khai thay và nộp thay nhưng trách nhiệm và nghĩa vụ của các sàn TMĐT đến đâu, khi thuế thiếu, thuế thừa, khi cá nhân có hàng đổi đi đổi lại.

Xoay quanh vấn đề này, trước đó, một ý kiến cũng đề xuất, cơ quan thuế cần xem xét, nghiên cứu và sửa đổi biểu mẫu yêu cầu sàn thương mại điện tử cung cấp thông tin theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện đặc biệt cần đưa ra những giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin, Ứng dụng hỗ trợ kê khai thuế để hỗ trợ và tiếp nhận thông tin nhập liệu với dung lượng lớn. Ngoài ra, cũng cần cải tiến cơ chế báo lỗi trong việc kết xuất dữ liệu và truyền tải dữ liệu…

Được biết, liên quan vấn đề đã nêu, Tổng cục Thuế dự kiến sẽ trình Bộ Tài chính cho phép công bố và vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh đăng ký, kê khai, nộp thuế kinh doanh TMĐT trên nền tảng số trong khoảng giữa tháng 12 để hỗ trợ người nộp thuế có thể dễ dàng thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế.

Cổng thông tin điện tử triển khai để người nộp thuế thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế đối với doanh thu từ kinh doanh TMĐT và trên nền tảng số được xây dựng và cập nhật các hướng dẫn nghiệp vụ, tương tác, tiện ích giúp người nộp thuế dễ dàng thao tác, sử dụng.

Gia Nguyễn