Sự già hóa dân số và mất cân bằng nhân khẩu học đang tạo áp lực lớn lên nền kinh tế Trung Quốc. Nhiều doanh nghiệp, từ lĩnh vực sản xuất đồ gia dụng, sản phẩm chăm sóc mẹ và bé cho đến các công ty công nghệ, phải đối mặt với thế hệ khách hàng mới là các bậc cha mẹ gen Z – những người có quan điểm tiêu dùng khác biệt rõ rệt so với thế hệ trước.

Theo số liệu từ iResearch, quy mô thị trường chăm sóc trẻ em và sản phẩm cho bà bầu tại Trung Quốc được dự báo sẽ đạt 4,63 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 645 tỷ USD) vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 7% mỗi năm.

Ông Joe Ngai – Chủ tịch McKinsey & Company khu vực Trung Quốc đại lục – nhận định: “Các bậc cha mẹ trẻ hiện nay hiểu biết công nghệ, có tư duy quốc tế và năng động hơn nhiều, nên hành vi chi tiêu của họ cũng hoàn toàn khác”.

Trước mỗi quyết định mua hàng, các phụ huynh trẻ ở Trung Quốc thường dành thời gian so sánh kỹ lưỡng các lựa chọn, đọc nhận xét trên mạng và đánh giá chi tiết sản phẩm. Điều này khiến các thương hiệu buộc phải nâng cao tiêu chuẩn chất lượng nếu muốn cạnh tranh.

Trong bối cảnh thị trường hàng hóa bùng nổ với hàng trăm nhà cung cấp cho mỗi sản phẩm, việc tạo ra sự khác biệt trở nên ngày càng thách thức.

Chuyên gia phân tích thị trường Andy Li cho rằng, thế hệ khách hàng mới yêu cầu minh bạch cao về sản phẩm, từ thành phần đến cấu tạo, và điều này sẽ quyết định khả năng tạo ấn tượng tốt trong lần mua đầu tiên cũng như duy trì lòng trung thành với thương hiệu.

Nhận thức ngày càng cao cũng khiến người tiêu dùng Trung Quốc vẫn mang tâm lý lo ngại về an toàn sản phẩm, đặc biệt sau vụ bê bối sữa công thức năm 2008. Đến nay, nhiều phụ huynh vẫn ưu tiên lựa chọn các thương hiệu nước ngoài do lo ngại vấn đề chất lượng.

Sức mua trên thị trường mẹ và bé tại Trung Quốc được dự báo đạt khoảng 645 tỷ USD vào năm 2025, phản ánh tiềm năng lớn nhưng cũng đầy thách thức.

Bên cạnh đó, tâm lý tiêu dùng có thể thay đổi rất nhanh do ảnh hưởng của công nghệ. Một số thương hiệu nội địa bị chỉ trích dữ dội sau khi tăng giá ngay sau khi chính phủ Trung Quốc công bố chương trình trợ cấp nuôi con.

Theo công cụ theo dõi giá thương mại điện tử Manmanmai, chỉ trong vòng một ngày – từ 31/7 đến 1/8 – giá một gói khăn ướt trẻ em đã tăng từ 39 lên 119 nhân dân tệ, còn giá sữa bột công thức tăng hơn 50%.

Phản ứng dữ dội lan rộng trên mạng xã hội, nhiều phụ huynh cáo buộc các công ty “hớt tay trên” khoản trợ cấp và kêu gọi tẩy chay. Một số thương hiệu sau đó đã lên tiếng xin lỗi, cho rằng việc tăng giá chỉ là điều chỉnh định kỳ.

Tuy vậy, làn sóng phản đối cũng cho thấy rõ sự thay đổi trong cách hành xử của thế hệ tiêu dùng mới – những bậc cha mẹ gen Z hiểu rõ giá trị, nhạy bén với mạng xã hội và sẵn sàng phản ứng nếu thấy thương hiệu vượt giới hạn.

Hiện tại, Trung Quốc đang triển khai chính sách trợ cấp nuôi dạy trẻ toàn quốc, với mức 3.600 nhân dân tệ (khoảng 503 USD) mỗi năm cho mỗi trẻ dưới 3 tuổi. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng đã thông báo sẽ miễn học phí năm cuối cho trẻ tại các trường mầm non công lập và một số cơ sở giáo dục tư thục, bắt đầu từ năm học tới.

NG