Quá khứ: Một thập kỷ chạy theo xu hướng và cái giá phải trả
Giai đoạn 2007–2010, Hoàng Anh Gia Lai từng là thế lực hàng đầu trên thị trường bất động sản Việt Nam. Sở hữu quỹ đất giá vốn thấp và khả năng triển khai dự án nhanh, tập đoàn của bầu Đức đã cho ra đời nhiều công trình nổi bật như HAGL Plaza Đà Nẵng và loạt chung cư Hoàng Anh ở TP.HCM, giúp doanh thu mảng này đạt đỉnh 3.373 tỷ đồng năm 2009.
Đến năm 2012, nhận thấy rủi ro bong bóng và áp lực vay nợ, HAGL quyết định rút khỏi bất động sản. Một thập kỷ sau đó, doanh nghiệp liên tục chạy theo các “trend” nông nghiệp của thị trường dù thiếu nền tảng kỹ thuật và quản trị rủi ro, trong khi vẫn dùng đòn bẩy tài chính lớn.
HAGL từng ồ ạt rót vốn vào 28.000 ha cọ dầu và 51.000 ha cao su đúng lúc giá thế giới đạt đỉnh. Khi chu kỳ đảo chiều, hàng nghìn tỷ đổ vào cọ dầu buộc phải chặt bỏ mà chưa thu được doanh thu. Mảng bò thịt – từng mang về 3.465 tỷ đồng năm 2016 – cũng sớm suy yếu do biên lợi nhuận mỏng.
Hậu quả là nợ vay tăng lên 36.000 tỷ đồng vào năm 2016, đẩy doanh nghiệp vào bờ vực mất thanh khoản. Bầu Đức thừa nhận “nợ 36.000 tỷ đồng là con số khủng khiếp”, nhưng khi chọn cách không che giấu khó khăn, ông đã bán hàng loạt tài sản từ thủy điện, mía đường, bất động sản đến bệnh viện để tái cấu trúc toàn diện.
Giai đoạn chuyển đổi: Thu hẹp mảng heo và thay đổi nhờ chuẩn hóa kỹ thuật
Giai đoạn 2022–2023, mô hình “heo ăn chuối” từng được kỳ vọng giúp cải thiện dòng tiền. Tuy nhiên, 9 tháng 2025, doanh thu mảng heo chỉ đạt 173 tỷ đồng, phản ánh chiến lược thu hẹp mạnh mẽ — chăn nuôi không còn là trụ cột tương lai.
Sự suy giảm này mở đường cho sự lên ngôi của mảng trái cây. HAGL đã khắc phục yếu điểm kỹ thuật trước đây bằng cách ứng dụng công nghệ trồng chuối từ Philippines và quy trình chăm sóc sầu riêng theo tiêu chuẩn Thái Lan, tạo ra sản lượng ổn định cho xuất khẩu.
9 tháng 2025, nhóm trái cây mang về hơn 4.400 tỷ đồng, trở thành nguồn thu chủ đạo. Chuối với diện tích 7.030 ha duy trì dòng tiền đều đặn, trong khi 2.140 ha sầu riêng đem lại biên lợi nhuận vượt trội nhờ giá cao và nhu cầu lớn từ Trung Quốc.
Tương lai: Cú chuyển mình với 10.000 ha cà phê Arabica
Tận dụng nền tảng tài chính ổn định từ chuối và sầu riêng, HAGL đang đẩy mạnh trụ cột tăng trưởng mới: cà phê. Tại cao nguyên Paksong (Lào), doanh nghiệp lên kế hoạch tăng diện tích cà phê từ 3.040 ha lên 10.040 ha giai đoạn 2026–2027.
Chiến lược lần này đặt trọng tâm vào giống Arabica – chiếm 70% diện tích trồng – loại cà phê có giá trị thương mại cao, phù hợp xu hướng tiêu thụ tại Trung Quốc khi nhu cầu cà phê tăng mạnh trong 2 năm gần đây.
HAGL cũng hợp tác cùng WASI và dự kiến xây dựng nhà máy chế biến công suất 1.500 tấn/ngày tại Lào, hướng đến vị thế nhà cung cấp nguyên liệu quy mô lớn trong khu vực, giảm sự phụ thuộc vào trái cây tươi – vốn nhạy cảm với rủi ro bảo quản và logistics.
Song song với cà phê, mảng dâu tằm tơ với mục tiêu 2.000 ha kèm nhà máy kéo tơ được đánh giá có tiềm năng sinh lợi cao trong hệ sinh thái nông nghiệp khép kín.
Tập đoàn cũng công bố kế hoạch IPO Công ty Cổ phần Đầu tư Quốc tế HAGL vào năm 2026, đặt mục tiêu lợi nhuận toàn tập đoàn đạt 5.000 tỷ đồng năm 2028. HAGL đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với OCB và OCBS nhằm đảm bảo nguồn lực vốn cho chu kỳ tăng trưởng mới.
DH