Startup AI chao đảo sau thương vụ tỷ USD đổ bể: CEO ra đi, 250 nhân viên hoang mang giữa làn sóng thâu tóm công nghệ
Thương vụ sáp nhập trị giá 3 tỷ USD giữa OpenAI và startup AI Windsurf bất ngờ đổ vỡ, mở ra chuỗi 72 giờ hỗn loạn bậc nhất trong lịch sử công ty. Không chỉ đánh mất thương vụ chiến lược, Windsurf còn mất CEO Varun Mohan và hơn một nửa đội ngũ nhân sự vào tay Google, để lại 250 nhân viên hoang mang, mất phương hướng và niềm tin.
Windsurf, thành lập năm 2021, là startup nổi lên với nền tảng “Cascade” – công cụ AI hỗ trợ lập trình, cho phép tự động viết, chỉnh sửa và chạy mã code. Công ty này từng là mục tiêu tiếp theo trong tham vọng mở rộng của OpenAI, với kế hoạch sáp nhập trị giá khoảng 3 tỷ USD dự kiến công bố vào đầu tháng 5/2025. Tuy nhiên, thương vụ đổ bể phút chót, nguyên nhân được cho là mâu thuẫn nội bộ giữa OpenAI và Microsoft – cổ đông chiến lược của OpenAI.
Ngay sau đó, Google đã nhảy vào cuộc. Tuy nhiên, thay vì mua lại toàn bộ Windsurf, Google chọn cách chi 2,4 tỷ USD để "thuê" CEO Varun Mohan cùng các nhân sự chủ chốt, đồng thời mua quyền sử dụng tài sản trí tuệ của công ty. Cách tiếp cận này giúp Google tránh các rào cản pháp lý về chống độc quyền, trong khi vẫn sở hữu công nghệ lõi từ startup AI tiềm năng.
Sự việc khiến 250 nhân viên còn lại của Windsurf bị bỏ lại trong tâm lý hoang mang, khi tương lai của công ty trở nên bất định. Jeff Wang – người đồng sáng lập – tiếp quản vai trò CEO và chia sẻ: “Tâm trạng mọi người rất ảm đạm. Một số buồn về kết quả tài chính và đồng nghiệp ra đi, số khác lo lắng cho tương lai. Có người đã khóc”.
Trong lúc hỗn loạn, một “phao cứu sinh” bất ngờ xuất hiện. Công ty AI Cognition đã tiếp cận và đạt thỏa thuận mua lại phần còn lại của Windsurf – bao gồm toàn bộ tài sản trí tuệ, sản phẩm, thương hiệu, khách hàng và đội ngũ hiện tại. Theo Business Insider, thương vụ được định giá khoảng 300 triệu USD dưới dạng cổ phiếu, trong bối cảnh Cognition được định giá 4 tỷ USD.
“Đó là ba ngày điên rồ nhất tôi từng thấy trong giới startup”, Maor Fridman – quản lý tại quỹ F2 nhận xét. Jeff Wang cũng mô tả trên mạng xã hội X: “Thứ Sáu (11/7) là ngày tồi tệ nhất đời với 250 người, nhưng thứ Hai (14/7) có lẽ là ngày tuyệt nhất”.
Tuy Google giành được “tinh hoa” nhân sự, nhưng hậu quả để lại cho môi trường startup là đáng kể. Nhiều nhân viên bị bỏ lại, không nhận được giá trị tương xứng từ thương vụ ban đầu. CEO Replit – Amjad Masad – lên tiếng cảnh báo: “Điều này có thể khiến nhiều người ngần ngại khi gia nhập startup”. Còn nhà đầu tư Vinod Khosla thẳng thắn chỉ trích: “Windsurf là ví dụ tồi về nhà sáng lập bỏ lại đội ngũ, không chia sẻ số tiền kiếm được. Tôi sẽ không làm việc với những người như vậy nữa”.
Windsurf không phải là trường hợp cá biệt. Gần đây, các ông lớn như Microsoft, Meta, Amazon… cũng chọn cách “thuê người – mua công nghệ” thay vì thâu tóm toàn diện. Meta từng chi 14 tỷ USD để sở hữu 49% cổ phần Scale AI và mời nhà sáng lập về dẫn dắt dự án AI. Mô hình thâu tóm “mềm” này giúp tăng tốc chiến lược nhưng lại bỏ lại nhiều startup trong tình trạng khủng hoảng nhân sự và tài chính.
Thương vụ đổ bể của Windsurf không chỉ là thất bại riêng của OpenAI – vốn đang chịu nhiều sức ép từ cả nội bộ lẫn đối thủ – mà còn phơi bày xu hướng mới trong cuộc đua AI toàn cầu: quyền lực giờ không chỉ nằm ở công nghệ mà còn ở nghệ thuật giao dịch, tuyển người, và chiếm hữu tài sản trí tuệ một cách hiệu quả nhưng cũng đầy rủi ro nhân đạo.