Tại Hội thảo “Cập nhật các loại hình gian lận, lừa đảo mới trong hoạt động thanh toán thẻ và biện pháp phòng tránh rủi ro những tháng cuối năm 2025”, ông Hoàng Ngọc Bách – Trưởng phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – cho biết A05 phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng để phòng ngừa tội phạm công nghệ cao. Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, các giải pháp hiện nay vẫn khó theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ và thủ đoạn tội phạm.
Tội phạm tài chính chủ yếu mang tính xuyên biên giới. Những vụ việc liên quan tài khoản và thanh toán thẻ thường có dấu hiệu nước ngoài rõ rệt. Ví dụ, tội phạm Skimming (trộm dữ liệu thẻ tại ATM) từng bùng phát giai đoạn 2016–2019, nhưng giảm mạnh trong thời kỳ COVID-19 do hạn chế nhập cảnh, cho thấy mức độ phụ thuộc vào đối tượng nước ngoài.
Theo ông Bách, tội phạm thẻ không biến mất mà chuyển sang các phương thức tinh vi hơn, nhắm vào nhóm khách hàng thẻ tín dụng đang tăng mạnh. Nhiều đối tượng nghiên cứu sâu cấu trúc máy ATM để tìm cách tấn công trực tiếp.
Đáng lo ngại là tại Mỹ đã ghi nhận thủ đoạn Jackpotting – tấn công và điều khiển máy ATM để tự nhả tiền. Dù Việt Nam chưa xuất hiện nhiều, ông Bách nhấn mạnh các ngân hàng cần chuẩn bị vì các kỹ thuật này thường được du nhập từ nước ngoài.
Cùng với đó, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của chủ thẻ vẫn còn bị xem nhẹ. Không ít khách hàng đưa thẻ cho nhân viên quẹt mà không biết thẻ có bị sao chép thông tin hay không. Giao dịch trực tuyến cũng tiềm ẩn rủi ro, khi chỉ cần họ tên, số thẻ, mã CVV/CVC và ngày hết hạn đã có thể thanh toán. Một số tội phạm nước ngoài còn đánh cắp chip trên thẻ để gắn sang thiết bị khác và chi tiêu, khiến tiền bị mất nhanh chóng.
Ông Bách cho biết thêm hiện có tình trạng tội phạm, kể cả người nước ngoài, lợi dụng máy in thẻ trắng và các POS tại Việt Nam để rút tiền từ thẻ của người nước ngoài. Chúng in dữ liệu thẻ từ lên thẻ trắng rồi quẹt qua POS nhằm chiếm đoạt tài sản.
Trước xu hướng tội phạm mạng ngày càng tinh vi, ông Bách đánh giá cao Sổ tay hướng dẫn xử lý rủi ro với tài khoản và thẻ do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam ban hành, xem đây là công cụ hỗ trợ cần thiết.
Ông nhấn mạnh, chỉ khi ngành Ngân hàng và lực lượng Công an phối hợp chặt chẽ, thống nhất, mới có thể tạo ra giải pháp bền vững để chống tội phạm. “Nạn nhân cuối cùng vẫn là người dân, công dân Việt Nam và thậm chí là chính người thân của chúng ta”, ông nói.
LP