Thuế quan Mỹ khiến tăng trưởng ASEAN+3 đồng loạt bị hạ

Theo AMRO, gói thuế quan mới của Mỹ dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 sẽ gây ảnh hưởng tới tốc độ phục hồi kinh tế của các nước ASEAN+3 – khu vực đóng góp hơn 40% vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Dự báo tăng trưởng của toàn khối năm 2025 bị hạ từ 4,7% xuống còn 4,4%, do phần lớn các nước thành viên đều bị điều chỉnh giảm, trừ Việt Nam.

Cụ thể, Thái Lan bị giảm 0,8 điểm phần trăm, Philippines giảm 0,7%, Malaysia giảm 0,5%, Singapore giảm 0,4% và Indonesia giảm 0,2%. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng chịu ảnh hưởng, tuy nhiên mức điều chỉnh không được nêu rõ.

AMRO lý giải rằng bản dự báo tháng 4 chưa tính đến gói thuế mới, khiến các dự đoán trước đó trở nên lạc quan quá mức. Những cú sốc thương mại từ thuế quan Mỹ sẽ tác động không đồng đều, tùy thuộc vào cơ cấu kinh tế từng nước.

Việt Nam – điểm sáng duy nhất về tăng trưởng

Trong khi hầu hết các nền kinh tế đều bị hạ dự báo, Việt Nam lại được AMRO nâng tăng trưởng năm 2025 từ 6,5% lên 7%. Ông He Dong, Kinh tế trưởng của AMRO, cho biết mức điều chỉnh này là nhờ “kết quả kinh tế vượt kỳ vọng trong nửa đầu năm” với mức tăng trưởng GDP 7,52% – cao nhất trong nhiều năm.

Việt Nam dù là nước chịu tác động trực tiếp từ thuế quan Mỹ, nhưng vẫn được đánh giá có dư địa chính sách lớn để ứng phó. Các cải cách về môi trường đầu tư, hạ tầng và xu hướng hội nhập khu vực đang củng cố vị thế dài hạn của Việt Nam, theo AMRO.

Triển vọng cho năm 2026 của Việt Nam cũng được điều chỉnh tăng, từ 6,2% lên 6,5%, là một trong hai nước ASEAN+3 duy nhất có điều chỉnh tích cực, bên cạnh Myanmar (tăng từ 1% lên 1,5%).

Indonesia và Philippines: bị ảnh hưởng ít hơn do cấu trúc nội địa

AMRO cho rằng Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á – ít bị tổn thương hơn nhờ phụ thuộc thấp vào thương mại quốc tế. Xuất khẩu của Indonesia tập trung vào Trung Quốc, nước không bị ảnh hưởng từ thuế quan Mỹ trong đợt này. Cả chính sách tài khóa và tiền tệ của Indonesia hiện vẫn còn dư địa để hỗ trợ nếu cần.

Với Philippines, tăng trưởng năm 2025 bị hạ từ 6,3% xuống 5,6% do triển vọng kinh tế toàn cầu suy yếu. Tuy nhiên, ảnh hưởng trực tiếp từ thuế Mỹ là nhỏ vì cấu trúc kinh tế Philippines thiên về tiêu dùng nội địa. Dù vậy, xuất khẩu, đầu tư và tâm lý doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài.

Dự báo năm 2026 không mấy lạc quan

Theo AMRO, ảnh hưởng từ chính sách thuế quan Mỹ sẽ rõ nét hơn trong năm 2026, đặc biệt với các nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại toàn cầu. Dự báo tăng trưởng chung của ASEAN+3 trong năm tới tiếp tục bị điều chỉnh giảm, phản ánh áp lực lớn hơn từ xu hướng bảo hộ và bất ổn chính sách.

Ngược lại, AMRO ghi nhận tín hiệu tích cực về lạm phát: dự báo lạm phát khu vực ASEAN+3 sẽ duy trì thấp và ổn định, ở mức 0,9% năm 2025 và 1% năm 2026 – thấp hơn nhiều so với 1,7% trong các dự báo trước. Nguyên nhân là do giá dầu giảm, giá lương thực mềm hơn và cầu tiêu dùng yếu đi.

Rủi ro phía trước và cơ hội cho hội nhập khu vực

Ông He Dong cảnh báo nếu thuế quan tiếp tục leo thang, thương mại toàn cầu sẽ bị gián đoạn nghiêm trọng. Kèm theo đó là các rủi ro như điều kiện tài chính thắt chặt, giá hàng hóa leo thang và căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Tuy nhiên, chính những bất ổn này lại mở ra cơ hội để ASEAN+3 đẩy mạnh hội nhập nội khối. AMRO đánh giá sự đa dạng về nguồn lực và trình độ phát triển trong khu vực là lợi thế lớn để xây dựng các chuỗi cung ứng tích hợp, giảm phụ thuộc vào các thị trường bên ngoài.

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu chịu áp lực, việc tăng cường hợp tác nội vùng và đầu tư vào năng lực sản xuất bản địa sẽ là chìa khóa giúp ASEAN+3 duy trì đà tăng trưởng bền vững trong trung và dài hạn.

HK