Trong suốt một thời gian dài, London – trung tâm tài chính và văn hóa hàng đầu thế giới – luôn gắn liền với hình ảnh thị trường nhà ở đắt đỏ bậc nhất. Với nhiều người trẻ tại Anh, đây là nghịch lý lớn: nơi tập trung cơ hội nghề nghiệp tốt nhất lại gần như không thể chạm tới giấc mơ sở hữu nhà.

Ở giai đoạn đỉnh cao năm 2017, dữ liệu từ Cơ quan Đăng ký Đất đai Anh cho thấy giá một căn hộ tại London cao hơn hơn 12 lần thu nhập bình quân hằng năm của người lao động, dù mức lương tại thủ đô vốn đã vượt trội so với phần còn lại của cả nước. Khi đó, việc mua nhà không còn là mục tiêu tài chính thông thường mà phụ thuộc nhiều vào thừa kế, gia đình giàu có hoặc những nguồn thu nhập đặc biệt cao.

Tuy nhiên, cục diện này đang dần thay đổi.

Các số liệu cập nhật cho thấy thị trường nhà ở London đã hạ nhiệt rõ rệt. Tỷ lệ giữa giá căn hộ và thu nhập bình quân hiện đã giảm xuống dưới 9 lần – mức dễ tiếp cận nhất trong hơn một thập kỷ. Nếu tính theo giá thực sau điều chỉnh lạm phát, căn hộ tại London hiện rẻ hơn khoảng 22% so với cách đây 10 năm. Với người trẻ và nhóm lao động tri thức từng bị “đẩy ra ngoài cuộc chơi” nhà đất, đây được xem là tín hiệu tích cực hiếm hoi.

Sự đảo chiều này càng nổi bật khi so sánh với xu hướng chung của thị trường bất động sản Anh. Theo Hamptons, trong khi giá nhà toàn quốc vẫn tăng nhẹ khoảng 5% sau điều chỉnh lạm phát, thì London lại ghi nhận mức giảm xấp xỉ 15% kể từ năm 2015. Khoảng cách giá giữa thủ đô và các khu vực khác vì thế cũng thu hẹp mạnh, xuống mức thấp nhất trong vòng 14 năm.

Nếu như trước đây, bất động sản London từng đắt hơn trung bình cả nước hơn 130%, thì hiện nay mức chênh lệch này đã giảm đáng kể, khiến vị thế “ngoại lệ” của thủ đô không còn quá rõ rệt như trước.

Diễn biến trên phản ánh một sự thay đổi mang tính cấu trúc hơn là dao động ngắn hạn. London không còn được xem là thị trường “chỉ có thể tăng giá” bất chấp mọi biến động kinh tế – chính trị, như niềm tin phổ biến của giới đầu tư trong suốt hai thập kỷ qua.

Brexit được xem là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất. Cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 đã kéo theo làn sóng bất định kéo dài, làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư quốc tế – lực đẩy then chốt từng khiến giá nhà London tăng vọt.

Song song đó, chính phủ Anh liên tục điều chỉnh chính sách thuế, từ việc tăng thuế trước bạ với bất động sản giá trị cao đến các biện pháp siết chặt hoạt động đầu tư cho thuê và mua nhà của người nước ngoài. Những thay đổi này trực tiếp tác động tới nhóm khách hàng từng nâng đỡ thị trường.

Các quy định chặt chẽ hơn về thế chấp cũng khiến khả năng vay vốn suy giảm, đặc biệt với nhà đầu tư mua để cho thuê. Khi lợi suất giảm và chi phí tăng, dòng tiền đầu cơ dần rút khỏi phân khúc căn hộ tại London.

Đại dịch Covid-19 tiếp tục tạo ra cú hích lớn từ phía người mua. Xu hướng làm việc linh hoạt và từ xa làm thay đổi nhu cầu nhà ở, khi người dân ưu tiên không gian rộng rãi, có sân vườn và sẵn sàng sống xa trung tâm hơn. Điều này khiến phân khúc căn hộ – vốn chiếm tỷ trọng lớn tại London – chịu áp lực giảm giá mạnh hơn so với nhà riêng ở vùng ngoại ô hoặc các địa phương lân cận.

Sự thay đổi trong lối sống này được đánh giá mang tính lâu dài, đặt ra thách thức cho mô hình phát triển đô thị dựa nhiều vào căn hộ cao tầng – động lực chính tạo giá cho London trong quá khứ.

Dù một số quận như Westminster, Camden hay Newham ghi nhận mức giảm giá chào bán mạnh trong tháng 12, nhưng nhìn chung giá bất động sản mới rao bán tại London vẫn giữ được sự ổn định so với cùng kỳ năm trước, thậm chí khả quan hơn mức giảm nhẹ của toàn quốc.

Nhiều chuyên gia nhận thấy các tín hiệu phục hồi sớm. Khi giá đã điều chỉnh và trở nên dễ tiếp cận hơn, cùng với việc nguồn cung ở phân khúc cao cấp bắt đầu tăng trở lại, thị trường có thể đang tìm lại đà tăng trưởng. Sự hạ nhiệt này không chỉ mang lại cơ hội cho người trẻ Anh trên hành trình an cư, mà còn cho thấy thị trường bất động sản London đang dịch chuyển sang trạng thái cân bằng và bền vững hơn.

Dẫu vậy, nói London đã “rẻ” vẫn là điều quá lời. Giá nhà tại đây vẫn thuộc nhóm cao nhất thế giới, và tỷ lệ giá trên thu nhập – dù đã giảm – vẫn là gánh nặng lớn với phần đông người lao động. Tuy nhiên, việc thị trường chững lại và điều chỉnh trong thời gian dài đã phần nào làm thay đổi cán cân, từ người bán sang người mua.

Với nhiều người trẻ, đây có thể là lần hiếm hoi trong nhiều năm họ thấy cánh cửa sở hữu nhà hé mở, dù chưa rộng. Còn với London, quá trình giảm nhiệt này có thể chính là bước điều chỉnh cần thiết để thị trường quay về gần hơn với nền tảng kinh tế thực, thay vì tiếp tục phình to dựa trên kỳ vọng và dòng vốn đầu cơ toàn cầu.

GH