An cung ngưu hoàng tuyệt đối không dùng cho người bệnh bị vỡ mạch máu não

Tai biến mạch máu não chỉ là thuật ngữ chung, có thể chia ra 2 loại bệnh chính là Tắc mạch gây thiếu máu não hoặc vỡ mạch gây xuất huyết não. Đặc biệt, tai biến mạch máu não còn có thể chuyển nặng vì sơ cứu không đúng cách, làm mất cơ hội can thiệp "trong giờ vàng" bằng những phương pháp Tây Y tốt hơn.

Sản phẩm An cung ngưu hoàng có dược tính là làm giảm hiện tượng đông máu. Chính vì thế, nếu An cung ngưu hoàng mà dùng cho người đang bị vỡ mạch máu não hay xuất huyết não thì chẳng khác gì "thêm dầu vào lửa", làm xuất huyết ồ ạt hơn và bệnh chuyển nặng là việc khó tránh khỏi. Do đó, khi nghi ngờ bị tai biến mạch máu não, nếu không biết là do tắc mạch máu hay vỡ mạch máu, việc tốt nhất là đi khám ngay để được chẩn đoán và can thiệp chính xác.

Tai biến mạch máu não chuyển nặng vì sơ cứu không đúng cách

Trên thực tế, trong những năm qua, nhiều cơ sở điều trị Tai biến mạch máu não chuyên nghiệp đã được hình thành trên cả nước với can thiệp chuẩn mực giúp cải thiện tỉ lệ tử vong và chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Tuy nhiên, nhiều đồng nghiệp của tôi nói rằng vẫn còn rất nhiều bệnh nhân không được hưởng lợi vì đi bệnh viện trễ. 

Theo những nghiên cứu ở trong và ngoài nước, thực trạng này thường liên quan tới việc kém nhận biết về triệu chứng bệnh, do chần chừ, do mất thì giờ ngồi bấm huyệt, cạo gió, trích máu ngón tay và uống các sản phẩm "thần dược" như An cung ngưu hoàng… để chờ đợi phép màu. Đương nhiên, chúng ta cũng cần nhắc tới cả những trở ngại ngầm khác như tâm lý… ngán đi viện và trình trạng tắc nghẽn giao thông dù đang ngồi trên xe cấp cứu!

Tôi xin dành đôi dòng nhắc lại về những triệu chứng/dấu hiệu giúp phát hiện sớm tai biến mạch máu não để xử trí kịp thời, qua từ khóa FAST (nhanh).

Face (Mặt): Yêu cầu bệnh nhân cười. Một bên mặt có xệ xuống?

Arm (Tay): Yêu cầu bệnh nhân giơ hai tay lên. Một tay không thể giơ lên được?

Speech (Nói): Yêu cầu bệnh nhân nói các câu đơn giản. Có nói lắp, không rõ lời, khó hiểu không?

Time (Thời gian): Chỉ cần 1 trong 3 câu trên có đáp án là "CÓ", cần nghĩ tới khả năng tai biến mạch máu não và hãy gọi xe cấp cứu NGAY LẬP TỨC. Thời gian ở đây chính là mạng sống.

Ngoài các dấu hiệu nêu trên, tai biến mạch máu não còn có thể biểu hiện dưới dạng yếu/tê nửa người, giảm/mất thị lực, đau đầu dữ dội đột ngột không có nguyên nhân rõ ràng kèm theo nôn mửa, hoa mắt, chóng mặt…

Hình: Quy tắc FAST nhắc nhớ những dấu hiệu giúp phát hiện sớm tai biến mạch máu não để xử trí kịp thời.

"Cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng!" – Đây là khuyến cáo thường thấy trên các sản phẩm thuốc dự phòng tai biến mạch não. Mặt khác, trên một số website của các công ty và các trang bán hàng có ghi rõ:

 "Chú ý: Sản phẩm không phải là thuốc, không thay thế thuốc chữa bệnh.

Khi sử dụng cần tham khảo ý kiến của bác sỹ chuyên gia để phù hợp với thể trạng người dùng, mang lại hiệu quả tốt nhất."

Ghi chú này theo tôi là hoàn toàn đúng đắn. Ghi chú cũng rất thông minh vì nó "đá trách nhiệm" về phía người tiêu dùng.

Mặt khác, chúng ta cần nhớ tới một thực tế là khá nhiều người Việt Nam đang tự chẩn đoán, tự điều trị bệnh với tỉ lệ tự mua thuốc uống là 75-85% theo một số thống kê, vì thế cho nên sự hiểu biết của người mua hàng thực sự là một vấn đề mấu chốt.

Tôi cũng thật bất ngờ khi một số người nói rằng họ mua An cung ngưu hoàng để sẵn trong nhà tự xài khi nghi "tai biến". Một số nói rằng họ nghe lời bạn bè/bà con rỉ tai, một số khác nói rằng họ đọc được thông tin trên mạng và xem sản phẩm này như là "thần dược".

Không có chỉ dẫn nào cho phép uống thuốc An cung ngưu để dự phòng và điều trị tai biến mạch máu não

Vậy có chỉ dẫn nào cho phép uống thuốc An cung ngưu hoàng "ngay và luôn" để dự phòng và điều trị tai biến mạch máu não?

Câu trả lời là KHÔNG. Theo tìm hiểu của tôi, hiện nay chỉ có 4 loại thuốc có tên liên quan tới "An cung ngưu hoàng hoàn" được Bộ Y tế cấp số đăng ký và chỉ được sử dụng trong một số tình huống nghiêm ngặt với đơn kê bởi thầy thuốc Đông y. Tuy nhiên, có vô số sản phẩm mang tên "An cung ngưu hoàng" với nguồn gốc Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản...đang lưu hành trên thị trường Việt Nam với quảng cáo "lung tung beng". Cần rà soát lại ngôn từ tiếp thị của những sản phẩm này để xem trách nhiệm ở cơ quan quản lý cho quảng cáo quá tay, hay do người dùng tự hiểu lầm.

Thật ra, việc hiểu đúng không có gì quá khó. Muốn dự phòng tai biến mạch máu não, chúng ta phải thay đổi lối sống hằng ngày. "Không có viên đan nào uống cái ực vào vài lần là phòng ngừa được căn bệnh".

Khuyến cáo từ Hiệp hội Tai biến mạch máu não Nhật Bản

Theo Hiệp hội Tai biến mạch máu não Nhật Bản khuyến cáo: Có mười điều quan trọng giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não mà mọi người cần ghi nhớ:

1. Điều trị sớm và kiểm soát huyết áp tốt.

2. Tầm soát và điều trị sớm bệnh tiểu đường

3. Đi khám ngay nếu thấy có rối loạn nhịp (hồi hộp, đánh trống ngực,...)

4. Bỏ thuốc lá

5. Không uống quá nhiều rượu bia

6. Kiểm soát mức Cholesterol (cao mỡ máu)

7. Theo chế độ ăn ít muối và chất béo

8. Tập thể dục thích hợp với độ tuổi

9. Duy trì cân nặng hợp lý

10. Hiểu biết triệu chứng của tai biến mạch máu não để đi viện ngay

Như vậy, các Hiệp hội y khoa tại Nhật Bản KHÔNG HỀ khuyên dùng An cung ngưu hoàng để phòng ngừa tai biến, và quảng cáo có nội dung này tại Việt Nam là hoàn toàn sai lệch. Cũng xin nói thêm rằng An cung ngưu hoàng có bán tại Nhật dưới tên "Thanh tâm ngưu hoàng hoàn" theo dạng sinh phẩm y dược loại 2. Đây là nhóm thuốc thông dụng mà mọi người có thể tự mua dưới tư vấn của dược sĩ hoặc người bán hàng có đăng ký, như các thuốc hạ sốt, giảm đau khác (không cần toa bác sĩ). Tuy nhiên, chỉ dẫn về công dụng ghi rõ: "Giảm triệu chứng đi kèm với Cao huyết áp như tê tay chân, đau vai, chóng mặt, ù tai, nặng đầu"; hoàn toàn không nhắc gì tới dự phòng hay điều trị Tai biến mạch máu não/đột quỵ như một số quảng cáo cho người Việt.

Như vậy, việc tự ý mua dùng An cung ngưu hoàng dẫn tới hậu quả nghiêm trọng đáng tiếc trong xử trí tai biến mạch máu não là lỗi của ai?

Xin dành câu trả lời cho bạn đọc.

Tài liệu tham khảo

http://www.bachmai.gov.vn/en/tin-tuc-va-su-kien/y-hoc-thuong-thuc-menuleft-32/5708-an-cung-nguu-hoang-hoan-co-la-than-duoc.html

https://suckhoedoisong.vn/dung-an-cung-nguu-hoang-hoan-the-nao-la-dung-n142869.html

https://core.ac.uk/download/pdf/213991974.pdf

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6620316/

https://www.mass.gov/service-details/stroke-signs-and-symptoms-act-fast

TS.BS. Phạm Nguyên Quý (Khoa Nội khoa ung thư, BV Đại học Kyoto, Nhật Bản)
Theo Trí thức trẻ