Vải (Litchi chinensis), thuộc họ Bồ hòn (Sapindaceae) còn được gọi với cái tên mỹ miều khác là lệ chi (Lychee). Quả vải có vỏ ngoài màu hồng nhám, cùi trắng nhiều thịt mọng nước và hạt sẫm màu. Vải có giá trị dinh dưỡng cao, chứa một lượng chất xơ và vitamin C dồi dào cũng như các vi chất dinh dưỡng khác như đồng, vitamin B6 và kali.

Thành phần dinh dưỡng trong 100g quả vải thô chứa khoảng: 63 calo, carbohydrate 16g, protein 0,8g, lipid 0,4g, chất xơ 1,2g, vitamin C 68mg, đồng 0,1 mg, vitamin B6 0,1g, kali 162mg, riboflavin 0,05g, folate 23μg, niacin 0,5mg, phospho 29mg, magie 9mg, mangan 0,05mg… Ngoài các chất dinh dưỡng được liệt kê ở trên, vải còn chứa một lượng nhỏ sắt, selen, kẽm và calci.

Ảnh minh họa: Đỗ Quân.

Dưới đây là một số lợi ích với sức khỏe của quả vải theo TS. Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam:

Tăng cường chức năng miễn dịch

Vải chứa nhiều vitamin C, là chất chống oxy hóa mạnh mẽ để chống lại tác hại của các gốc tự do và tối ưu hóa sức khỏe của hệ miễn dịch. Vì lý do này, việc bổ sung đủ vitamin C trong chế độ ăn uống rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và tăng cường sức khỏe, đặc biệt là khi bị ốm.

Vitamin C hoạt động bằng cách bảo vệ hệ thống miễn dịch, làm giảm mức độ nghiêm trọng của các phản ứng dị ứng, chống lại bệnh tật và nhiễm trùng. Cung cấp đủ lượng vitamin C được khuyến nghị hàng ngày có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng và rút ngắn thời gian của một số bệnh viêm nhiễm đường hô hấp.

Chống oxy hóa

Vải là một nguồn tuyệt vời của chất chống oxy hóa, flavonoid và anthocyanins, bao gồm các loại như axit gallic, chrysanthemin, oenin và giàu vitamin C.

Chất chống oxy hóa là những hợp chất quan trọng giúp chống lại các gốc tự do và ngăn chặn quá trình oxy hóa gây hại cho tế bào. Thêm vào đó, nghiên cứu cho thấy rằng chất chống oxy hóa cũng có thể hỗ trợ sức khỏe lâu dài và có thể hỗ trợ trong việc ngăn ngừa các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường và bệnh tim mạch.

Giảm viêm

Viêm cấp tính là một phần thiết yếu của quá trình miễn dịch được thiết kế để giúp bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây hại. Tuy nhiên, việc duy trì mức độ viêm cao trong thời gian dài được cho là góp phần vào sự phát triển của bệnh mãn tính, các tình trạng nghiêm trọng và rối loạn tự miễn như viêm khớp dạng thấp, viêm ruột và hội chứng rò rỉ ruột.

Các nghiên cứu cho thấy vải có thể giúp kiểm soát chứng viêm. Chiết xuất giàu flavonoid của quả vải có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự biểu hiện của một số gen liên quan đến quá trình viêm. Các chất chống oxy hóa trong vải, là những hợp chất có thể giúp giảm viêm và ngăn ngừa sự tích tụ của các gốc tự do trong cơ thể.

Tăng cường chức năng não

Mặc dù nghiên cứu hiện tại hầu hết chỉ giới hạn ở các nghiên cứu trên động vật, một số bằng chứng cho thấy vải có tác dụng tăng cường chức năng não và bảo vệ các tế bào thần kinh chống lại tổn thương. Ví dụ, một nghiên cứu ở Trung Quốc cho thấy một số hợp chất được tìm thấy trong hạt vải (lệ chi hạch) có thể cải thiện chức năng nhận thức và ngăn ngừa tổn thương tế bào thần kinh ở chuột mắc bệnh Alzheimer.

Một nghiên cứu khác cho thấy chiết xuất hạt vải có tác dụng bảo vệ thần kinh đối với chuột bị suy giảm chức năng nhận thức.

Kháng virus

Ngoài tác dụng chống oxy hóa, chống viêm của loại trái cây nhiệt đới này, một số nghiên cứu cho thấy vải còn có đặc tính kháng virus mạnh mẽ. Trên thực tế, một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy chiết xuất hoa vải có tác dụng ngăn chặn sự phát triển và lây lan của virus herpes simplex trong tế bào giác mạc. 

Có thể chống lại các tế bào ung thư

Theo một đánh giá năm 2017 được công bố trên Tạp chí Nutrients, cùi, vỏ và hạt của quả vải đều chứa các hợp chất mạnh có thể ức chế sự hình thành khối u và ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.

Vải có tính ôn ấm nên chúng ta nên tiêu thụ vải ở mức vừa phải (khoảng 200g mỗi ngày) để giảm nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Đặc biệt, trẻ em nên ăn khoảng 100g mỗi ngày và không nên ăn khi đói.

Nam Phương
Theo Dân trí